Cổ tức là gì là kiến thức mọi nhà đầu tư chứng khoán phải biết. Nó rất cơ bản, nhưng có tới 70% các nhà đầu tư chứng khoán, thậm chí có người đã đầu tư trên 10 năm hiểu sai về nó. Bài này sẽ giúp bạn hiểu từ A – Z về cổ tức mà mọi vấn đề liên quan.
Nội dung
- 1 Cổ tức là gì?
- 2 Ý nghĩa của việc trả cổ tức
- 3 Hiểu sai quan trọng về cổ tức
- 4 Các hình thức trả cổ tức phổ biến hiện nay
- 5 Nhận cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu tốt hơn?
- 6 Ngày giao dịch không hưởng quyền là gì?
- 7 Tại sao khi chia cổ tức giá cổ phiếu lại giảm?
- 8 Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức
- 9 Cách tra cứu lịch sử trả cổ tức của doanh nghiệp
- 10 Giải đáp một số hỏi đáp về cổ tức
- 10.1 Cổ tức được tính như thế nào?
- 10.2 Có nên mua cổ phiếu để nhận cổ tức?
- 10.3 Mua cổ phiếu bao lâu thì nhận được cổ tức?
- 10.4 Bao nhiêu lâu thì chi trả cổ tức một lần?
- 10.5 Cổ tức bằng cổ phiếu bao lâu về tài khoản?
- 10.6 Có nên mua cổ phiếu sắp trả cổ tức?
- 10.7 Nên mua cổ phiếu trước hay sau khi nhận cổ tức?
- 10.8 Trả cổ tức bằng cổ phiếu bao lâu được bán?
- 10.9 Bán cổ phiếu sau ngày chốt quyền cổ được nhận cổ tức không?
Cổ tức là gì?
Cổ tức là một phần khoản lợi nhuận sau thuế được công ty cổ phần lấy ra để chia cho các cổ đông. Phần lợi nhuận này do hội đồng quản trị của công ty xác định, và có thể trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu.
Tất cả các cổ đông phổ thông của các công ty trả cổ tức đều đủ điều kiện nhận cổ tức, miễn là họ sở hữu cổ phiếu trước ngày giao dịch không hưởng quyền.
Cổ đông (người sở hữu CP) là người góp vốn làm ăn. Nhận cổ tức có nghĩa là nhận tiền lời từ việc mình góp vốn. Tiền lời đó sinh ra từ hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty.
Ý nghĩa của việc trả cổ tức
Để hiểu ý nghĩa của việc trả cổ tức, hãy hình dung về việc trồng 1 cây dừa. 5 người cùng nhau góp tiền trồng 1 cây dừa, đó chính là các cổ đông. Cây dừa cho 50 quả mỗi năm, đó chính là doanh thu, sau khi trừ chi phí phân bón và chăm sóc, có thể tính cây dừa còn 40 quả. Đó chính là lợi nhuận trước thuế. Doanh nghiệp phải nộp một phần lợi nhuận (hiện nay là 20%) lợi nhuận trước thuế cho nhà nước, tức thuế TNDN (08 quả). 32 quả dừa chính là lợi nhuận sau thuế, số này có thể đem phân phát cho những cổ đông đã góp sức trồng cây dừa đó.
Các doanh nghiệp có chính sách phân phối lợi nhuận khác nhau:
- Doanh nghiệp A: Đem tất cả 32 quả dừa kia ươm thành mầm mới, chúng ta sẽ có một vườn dừa. Khi có thu hoạch, lại tiếp tục đem ươm mầm mới, cứ như vậy họ có hơn 2.000 cây dừa đang cho quả. Đây chính là cách mà Amazon đã làm, họ không trả bất cứ đồng cổ tức nào trong vài chục năm. Chỉ dùng để tái đầu tư và mở rộng quy mô.
- Doanh nghiệp B: Đem 10 quả dừa chia ra để mọi người hưởng thành quả của mình. Giữ lại 22 quả để tiếp tục phát triển quy mô. So với doanh nghiệp A, rõ ràng nó bị chậm lại đáng kể khi 1 phần nguồn lực đã được đem “chia để hưởng”.
- Doanh nghiệp C: Đem 25 quả dừa để chia, chỉ để 7 quả dừa để phát triển. So với doanh nghiệp B, cách làm là tương tự. Chỉ khác về tỉ lệ giữa lại và tỉ lệ chia ra. Rõ ràng sự phát triển của doanh nghiệp C sẽ yếu hơn hẳn B hay A.
- Doanh nghiệp D: Đem tất cả 32 quả dừa chia cho 5 cổ đông. Năm nào cũng như vậy, sau 5 năm vẫn chỉ có 1 cây dừa.
Như vậy cần hiểu rằng doanh nghiệp chia nhiều cổ tức không có nghĩa là doanh nghiệp đó tốt. Hãy nhìn vào ví dụ trên, sau 5 năm doanh nghiệp A có hàng trăm cây dừa, nếu chia cho cổ đông mỗi lần sẽ là 3200 quả, ngược lại doanh nghiệp D vẫn chỉ là 32 quả.
Nó tương tự như tài chính cá nhân của bạn, người đi làm về được tiền thì tích lũy lại để nó sinh sôi. Nhưng cũng có rất nhiều người dùng ngay phần lợi nhuận kiếm được để chi tiêu hết. Khi dài hạn, sự chênh lệch giữa 2 người là vô cùng khác biệt dù cùng xuất phát điểm.
Cũng có thể ví dụ như 1 nuôi một con gà, nếu đẻ được quả trứng nào bạn luộc quả đó thì không bao giờ có đàn gà. Đẻ được 10 quả bạn luộc 5, vẫn có đàn gà nhưng chậm. Đẻ 10 quả để nuôi cả 10, sẽ có cả đàn gà lớn nhưng đương nhiên phải nhịn lúc đầu.
Cá nhân tôi đặc biệt thích các doanh nghiệp: KHÔNG CHIA CỔ TỨC BẰNG TIỀN. Bởi nó cho thấy họ ở giai đoạn thiếu tiền. Cũng như con người, khi bạn thiếu tiền có nghĩa là bạn đang nhìn thấy cơ hội, đang có khả năng vươn xa. Lúc bạn cảm thấy thừa tiền, không phải bởi bạn giàu mà bởi khả năng bạn đã bị chững lại. Đọc lại tại bài này: Con đường kiếm nhiều tiền nhất có thể.
Các công ty sẽ dựa trên kế hoạch sản xuất kinh doanh của mình để trả cổ tức. Tuy vậy việc trả cổ tức khoảng 3 – 5% tổng lợi nhuận là được khuyến nghị. Nó giống việc bạn nuôi một đàn gà, dù có muốn phát triển quy mô nhưng lâu lâu chỉ ăn 1 vài con hay quả trứng là có thể. Không nhất thiết phải nhịn hoàn toàn, bởi lúc đó bạn buộc phải có nguồn thu khác để duy trì cuộc sống thông thường.
Nhìn vào một công ty tốt hay không bằng cách nhìn xem họ có trả cổ tức hay không là hoàn toàn sai lầm. Amazon hay Apple đã có vài chục năm không trả cổ tức, không lẽ 2 đế chế nghìn tỷ đô này là công ty rác? Trở lại với ví dụ cây dừa cho dễ hiểu. Công ty tốt là công ty bạn nhìn thấy số quả dừa làm ra phải tăng lên theo từng năm từng tháng. Còn khi chưa chia, nó vẫn ở đó chứ đâu có mất đi đâu? Hãy nhìn vào lợi nhuận, quy mô công ty tạo ra. Việc chia thành quả không có bất cứ cơ sở nào để kết luận về một công ty là tốt hay kém.
Hiểu sai quan trọng về cổ tức
Nhiều người rất hứng thú với cổ tức bởi họ hiểu sai về cổ tức. Họ cho là đó là phần tiền được “thêm”, được “lợi”. Thực tế việc doanh nghiệp có hay không chia cổ tức không ảnh hưởng tới tài sản của bạn.
Ví dụ cụ thể để bạn hình dung:
Một cổ phiếu có giá 100.000, Công ty quyết định trả cổ tức 50% (tức 5.000 mỗi CP). Trước khi công ty trả cổ tức, bạn có 100.000. Sau khi công ty trả cổ tức, bạn có một cổ phiếu trị giá 95.000 và 5.000 trong tài khoản. Sự nhầm lẫn ở đây là bởi nhiều người cho rằng bạn sẽ nhận được 5.000 và một cổ phiếu giá 100.000. Do đó được “ăn” phần cổ tức trả. Không có bất kỳ lợi nhuận nào bạn nhé, nếu công ty trả 20.000 mỗi CP thì bạn sẽ có 20.000 vào tài khoản. Nhưng sau đó, giá một CP chỉ còn 80.000 vào phiên hôm sau, đó là điều chỉnh giá bắt buộc.
Một cổ phiếu có giá 100.000, công ty quyết định trả cổ tức cổ phiếu 200%. Tức mỗi CP cũ sẽ nhận thêm một CP mới. Lúc này, bạn có tới 2 CP, nhưng tiếc rằng mỗi CP mới lại chỉ có giá 50K. Công ty trả cho bạn 1 CP cũ nhận thêm 3 CP mới, đó không phải 3CP giá 100K. Lúc này bạn có 4 CP, mỗi CP trị giá 25K. Và tất nhiên bạn cũng chẳng có gì khác biệt so với trước khi trả.
Bạn có 1 đàn gà 50 con, nó đẻ được 100 quả trứng. Bạn mang 10 quả trứng từ chuồng vào nhà, nó có nghĩa là bạn được “thêm” 10 quả trứng hay không? Không hề có, bởi lúc này ngoài chuồng sẽ chỉ còn 90 quả. Không hề có bất cứ phần thêm hay lợi lộc nào khi nhận cổ tức. Nhận được bao nhiêu, giá CP sẽ bị trừ bấy nhiêu. Giống như bạn mang bao nhiêu trứng vào nhà, ngoài chuồng sẽ bớt đi từng đó.
Các hình thức trả cổ tức phổ biến hiện nay
Có 2 loại hình trả cổ tức phổ biến hiện nay, đó là trả bằng tiền mặt và trả bằng cổ phiếu. Về cơ bản chúng đều giúp bạn dễ dàng chuyển 1 phần lợi nhuận đã đầu tư thành tiền.
Để rõ hơn, hãy hình dung ví dụ sau đây:
100 người cùng góp tiền mua 100 con gà, họ phát hành 100 cổ phiếu. Như vậy mỗi cổ phiếu tương đương với một con gà. Sau 1 năm, lúc này doanh nghiệp có 200 con gà, mỗi cổ phiếu tương đương 2 con gà.
Để chia tiền cho cổ đông, có 2 cách:
Bán đi 50 con gà, dùng tiền đó chia thẳng cho các cổ đông. Lúc này cổ đông có thể dùng tiền cho các mục đích cuộc sống. Muốn tăng quy mô (do không có nhu cầu dùng tiền) sẽ phải mua lại của cổ đông khác từ số tiền vừa được chia. Đây chính là cổ tức bằng tiền mặt.
Giữ lại cả số gà, nhưng phát hành thêm 100 cổ phiếu mới. Lúc này sẽ là 200 cổ phiếu và 200 con gà. Nếu ai cần tiền, có thể dễ dàng bán đi 1 CP, như vậy vẫn còn 1 phần vốn góp và có một phần tiền cho cuộc sống. Nếu ai muốn tiếp tục duy trì quy mô thì không bán đi CP nào.
Kể cả việc trả cổ phiếu bằng tiền mặt hay cổ tức, bạn đều có thể hiện thực hóa nó thành tiền mặt hay tái đầu tư. Sự khác biệt lớn nhất ở đây chính là vốn chủ sở hữu (tức tài sản thực) của công ty. Với cổ tức tiền mặt, nó khiến công ty bé lại, với cổ tức CP, không có sự thay đổi nào. Khi bạn bán CP, sẽ có người khác thay bạn nắm cổ phần. Tài sản ròng, quy mô của công ty là không đổi.
Cổ tức bằng tiền mặt
Cổ tức tiền mặt chính là “tiền tươi thóc thật”, là tiền được trích từ lợi nhuận sau thuế và trả trực tiếp vào tài khoản chứng khoán cho cổ đông. Đây thực ra mới là hình thức trả cổ tức duy nhất. Cổ tức bằng cổ phiếu (phía dưới) hoàn toàn không phải cổ tức theo đúng nghĩa đen.
Ví dụ: Bạn sở hữu cổ phiếu tại công ty A, và công ty đã quyết định chi trả cổ tức năm 2024 là 15%. Như vậy, mỗi một cổ phiếu, bạn sẽ nhận được 15% * 10.000 đồng = 1500 đồng. Nếu bạn đang nắm giữ 1000 cổ phiếu công ty A, thì bạn sẽ nhận được 1000 * 1500 = 1.500.000 đồng vào tài khoản.
Số tiền trả cổ tức được tính bằng tỷ lệ % của mệnh giá cổ phiếu (10.000 đồng/cổ phiếu), chứ không phải giá giao dịch cổ phiếu như nhiều bạn vẫn hay nhầm lẫn nhé.
Sau khi trả cổ tức bằng tiền mặt thì đồng nghĩa với việc vốn chủ sở hữu trong công ty sẽ giảm, bởi vì có một lượng lớn tiền mặt (dùng để trả cổ tức) đã đi ra khỏi tài sản của công ty.
Lưu ý, sau khi trả cổ tức bằng tiền mặt, giá cổ phiếu trên thị trường cũng sẽ bị điều chỉnh giảm xuống. Ngoài ra, các cổ đông cũng phải chịu thêm thuế 5% cho khoản cổ tức bằng tiền này. Ý nghĩa lớn nhất của CP tiền mặt là giúp bạn có một khoản chi phí mà không cần bán CP của mình.
Cổ tức bằng cổ phiếu
Trả cổ tức bằng cổ phiếu là việc doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu để trả cho cổ đông. Thực chất thì đây chỉ là nghiệp vụ kế toán, còn doanh nghiệp không phải chi ra bất cứ khoản tiền vật chất nào, vì vậy vốn chủ sở hữu cũng như tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu của các cổ đông cũng không thay đổi.
Ví dụ: Công ty B trả cổ tức năm 2024 bằng cổ phiếu, tỷ lệ 15%. Có nghĩa là nếu bạn sở hữu 100 cổ phiếu của doanh nghiệp B, thì bạn sẽ được thêm 15 cổ phiếu mới.
Nhiều bạn ngộ nhận về hình thức trả cổ tức cổ phiếu là sẽ giúp tài sản của bạn tăng lên. Như vậy là không chính xác, bởi đây chỉ là hiện tượng pha loãng giá trị cổ phiếu, còn tổng tài sản của bạn vẫn giữ nguyên. Lý do là bởi sau khi chi trả cổ tức bằng cổ phiếu thì giá của cổ phiếu cũng sẽ bị giảm xuống.
Hiểu theo cách đơn giản, bạn cứ nghĩ nó giống như việc chia tách cổ phiếu thành nhiều phần hơn. Ví dụ như bạn mua một cái bánh, thông thường cắt nó thành 10 miếng, thì giờ bạn cắt nó thành 20 miếng vậy. Giả dụ giá cái bánh là 200.000 đồng, nếu chia 10 miếng thì sẽ là 20.000 đồng/miếng, còn chia 20 miếng thì giá trị sẽ là 10.000 đồng/miếng, nhưng xét tổng giá trị của cả cái bánh vẫn là 200.000 đồng – không đổi.
Việc trả cổ tức bằng cổ phiếu thường là các doanh nghiệp đang thiếu hụt dòng tiền (không có đủ tiền mặt để trả cổ tức), hoặc có thể là doanh nghiệp muốn giữ lại khoản lợi nhuận để tái đầu tư kinh doanh.
Ngoài ra, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ giúp lượng cổ phiếu lưu hành ngoài thị trường tăng lên, giá cổ phiếu giảm xuống, nhờ vậy gián tiếp tăng tính thanh khoản của cổ phiếu. Ý nghĩa của cổ tức CP: Giúp bạn giữ nguyên tỉ trọng CP hay hiện thực hóa một phần lợi nhuận thành tiền mặt để chi tiêu đều dễ dàng.
Nhận cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu tốt hơn?
– Đối với cổ tức bằng tiền mặt:
– Đối với cổ tức bằng cổ phiếu:
Vậy trả cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu tốt hơn?
Trả cổ tức bằng tiền mặt là lựa chọn của đa số cổ đông, đặc biệt là những nhà đầu tư phòng thủ. Nhưng nếu doanh nghiệp bạn lựa chọn trả cổ tức quá lớn thì cũng cần cảnh giác, bởi lúc này không hẳn là “tri ân” cổ đông nữa, mà có thể là chủ doanh nghiệp không biết dùng tiền để làm gì nữa. Họ không có ý tưởng mở rộng tái đầu tư, nên trong tương lai doanh nghiệp sẽ không tăng trưởng được.
Thêm vào đó, nếu trả cổ tức quá cao thì doanh nghiệp rất dễ gặp phải tình trạng thiếu hụt tiền, khó xoay sở tiền khi cần đầu tư, trả nợ vay…, về lâu dài doanh nghiệp sẽ vấp phải nhiều khó khăn.
Dẫn chứng: CTCP Đông Ấn Hà Lan (VOC) đã từng quá hào phòng trả cổ tức bằng tiền mặt, dẫn đến họ bị thiếu hụt dòng tiền để tái đầu tư cũng như trả nợ, và kết cục dẫn đến phá sản.
Theo quan điểm của chúng mình, nếu cổ tức tiền mặt nếu được chi trả đều đặn và tăng trưởng đều (chứ không phải tăng đột biến) thì nhận cổ tức bằng tiền mặt rất tốt, bởi vì nó thể hiện:
- Doanh nghiệp có dòng tiền tự do rất tốt và đều đặn.
- Mô hình kinh doanh ít thâm dụng vốn, do đó nhu cầu CAPEX thấp hơn dòng tiền vào thực tế.
- Ban lãnh đạo công ty có tư duy đôi bên cùng có lợi (win-win) đối với cổ đông.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu Cái này phụ thuộc vào thị trường cổ phiếu. Nếu thị trường bò (giá cổ phiếu có xu hướng tăng), thì việc trả bằng cổ phiếu có lợi hơn rất nhiều. Mặc cho giá trị cổ phiếu bị pha loãng khiến giá giảm, nhưng nó lại tạo tâm lý cho các nhà đầu cơ đổ tiền vào mua cổ phiếu và giá cổ phiếu sẽ sớm tăng trở lại.
Ngược lại, trong thị trường gấu, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ khiến cho giá cổ phiếu sụt giảm ngày càng nghiêm trọng, tạo ra tâm lý hoang mang cho các cổ đông.
Thông thường, những doanh nghiệp đang có tốc độ tăng trưởng cao thường ưu tiên giữ lại phần lớn lợi nhuận để bổ sung vào vốn lưu động hoặc tái đầu tư tài sản cố định. Tăng trưởng nội tại sẽ giúp thúc đẩy giá cổ phiếu tăng trong dài hạn.
Thay vì nhận về tiền mặt, thì dùng tiền đó mà có thể tăng giá trị cao hơn trong tương lai thì vẫn là tốt nhất. Đặc biệt, mình đánh giá cao các doanh nghiệp chi cổ tức kết hợp cả tiền mặt lẫn cổ phiếu (ví dụ như HPG, VNM, FPT… ), như vậy nó sẽ làm tăng giá trị của của cổ đông lên rất nhiều.
Ngày giao dịch không hưởng quyền là gì?
Nếu bạn quan tâm đến việc đầu tư nhận cổ tức, thì chắc chắn phải nắm kỹ những thông tin về ngày giao dịch không hưởng quyền cũng như những mốc thời gian liên quan đến việc xác định cổ đông được nhận cổ tức.
- Ngày giao dịch không hưởng quyền: là ngày mà nhà đầu tư mua cổ phiếu sẽ không được nhận những quyền lợi của cổ đông, đặc biệt là không được nhận cổ tức.
- Ngày chốt danh sách cổ đông: hay còn gọi là ngày đăng ký cuối cùng, là ngày chốt danh sách khách hàng sở hữu cổ phiếu. Tại ngày này, nếu bạn có tên trong danh sách những người sở hữu cổ phiếu thì sẽ có quyền được nhận cổ tức.
Minh họa:
– Doanh nghiệp A lựa chọn ngày T làm ngày chốt danh sách cổ đông (ngày đăng ký cuối cùng). Ai có tên trong danh sách cổ đông vào ngày này sẽ nhận được cổ tức.
– Theo quy định, khi mua cổ phiếu sau 2 ngày thì cổ phiếu mới về tài khoản, vì vậy những ai mua cổ phiếu ngày T – 2 (trước ngày chốt danh sách 2 ngày) vẫn sẽ kịp chốt danh sách cổ đông và sẽ được nhận cổ tức.
– Những người mua trước ngày chốt danh sách cổ đông 1 ngày (T – 1), cổ phiếu sẽ về sau ngày chốt danh sách cổ đông, như vậy sẽ không nhận được cổ tức. Và ngày T – 1 này được gọi là ngày giao dịch không hưởng quyền.
Lưu ý: quy định về thời gian 2 ngày cổ phiếu mới về tài khoản sẽ không tính thứ Bảy, chủ Nhật. Nên nếu thời gian đợi cổ phiếu của bạn vào cuối tuần, bạn sẽ phải tính dư ngày ra. Ví dụ mua thứ Sáu, thì đến thứ Ba cổ phiếu mới về tài khoản. Nếu ngày chốt cổ đông vào thứ Hai thì bạn sẽ không được hưởng cổ tức..
Tại sao khi chia cổ tức giá cổ phiếu lại giảm?
Chia cổ tức có làm giảm giá cổ phiếu không? Câu trả lời là CÓ, và giá cổ phiếu sẽ bị giảm ngay trong ngày giao dịch không hưởng quyền.
Lúc này, nếu theo dõi bảng giá chứng khoán, bạn sẽ thấy giá cổ phiếu bị giảm rất nhiều, tỷ lệ giảm tương ứng với tỷ lệ cổ tức được trả. (Cụ thể giảm ra sao thì mình sẽ hướng dẫn tính ở mục bên dưới).
Tại sao lại phải giảm giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức? Giờ chúng ta sẽ đặt ngược lại vấn đề, nếu giá cổ phiếu không được điều chỉnh giảm sau khi chia cổ tức, thì càng gần ngày chia cổ tức, các nhà đầu tư càng muốn giữ cổ phiếu lại để nhận cổ tức.
Sau khi nhận cổ tức xong, các nhà đầu tư lại có xu hướng muốn bán cổ phiếu hàng loạt (vì không ai muốn đợi đến kỳ trả cổ tức nhận nữa, thay vào đó họ muốn dùng tiền để đầu tư vào công ty nào sắp trả cổ tức). Việc này sẽ dẫn đến mất cân đối cung cầu trầm trọng, tính thanh khoản của cổ phiếu cũng bị ảnh hưởng nặng. Cổ phiếu sẽ bị biến động mạnh: tăng sốc trước ngày chia và giảm mạnh sau khi chia cổ tức.
Vì vậy, để đảm bảo công bằng cho người mua mới và người sở hữu cổ phiếu, thì việc điều chỉnh giảm giá sau khi chia cổ tức là điều bắt buộc.
Cách tính giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức
Giá cổ phiếu được điều chỉnh sau khi chia cổ tức được xác định bằng công thức sau:
Ví dụ về trả cổ phiếu bằng tiền mặt:
Ví dụ giá bán cổ phiếu của công ty ở phiên đóng cửa hôm trước là 150.000 đồng. Công ty trả cổ tức bằng tiền với tỷ lệ 20%, tương đương với mỗi cổ phiếu sẽ nhận được 2000 đồng => D = 2000 đồng.
=> P điều chỉnh = 150.000 – 2.000 = 148.000 VNĐ (do không có tỷ lệ cổ phiếu phát hành thêm, nên chỉ cần trừ thẳng).
Ví dụ về trả cổ tức bằng cổ phiếu:
Trường hợp công ty trả cổ tức với tỷ lệ 20%, nghĩa là cứ 100 cổ phiếu sẽ được nhận thêm 20 cổ phiếu. => n = 20%.
Giá cổ phiếu là 150.000 đồng. Công ty không phát hành thêm cổ phiếu cho quyền mua ưu đãi.
=> P điều chỉnh = 150.000 / (1 + 20%) = 125.000 đồng.
Ví dụ về trả cổ tức bằng cả tiền mặt lẫn cổ phiếu:
Giả sử cổ phiếu X có giá đóng cửa trước ngày DGKHQ 7/1 là 30.000 đồng/cổ phiếu. Ngày 8/1 là ngày GDKHQ của cổ phiếu X. Và công ty đã có quyết định:
- Trả cổ tức bằng tiền, tỷ lệ 15% mệnh giá, tương đương là 1500 đồng/cổ phiếu.
- Trả cổ tức bằng cổ phiếu, tỷ lệ 10%, nghĩa là cứ 100 cổ phiếu thì sẽ được thêm 10 cổ phiếu.
- Phát hành thêm cổ phiếu với tỷ lệ 20%, mức giá 20.000 đồng/cổ phiếu.
=> Giá điều chỉnh sau khi chia cổ tức của cổ phiếu X được tính như sau:
[30.000 + (20.000 * 20%) – 1500] / [1 + 20% + 10%] = 25.000 đồng.
Cách tra cứu lịch sử trả cổ tức của doanh nghiệp
Đối với những nhà đầu tư cổ phiếu hưởng cổ tức, thì việc tìm kiếm các công ty trả cổ tức thường xuyên, đều đặn và trả cổ tức cao là điều vô cùng quan trọng. Bạn có thể tra cứu lịch sử trả cổ tức của doanh nghiệp trên một số website tài chính như: cafef, vietstock…
Ví dụ về lịch sử trả cổ tức của VNM (Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam) tra cứu từ cafef.vn
Hoặc bạn cũng có thể tra cứu thêm thông tin về lịch trả cổ tức của các công ty tại: https://finance.vietstock.vn/lich-su-kien.htm, để từ đó có kế hoạch, chiến lược mua bán cổ phiếu phù hợp.
Giải đáp một số hỏi đáp về cổ tức
Dưới đây là những câu hỏi về cổ tức thường gặp nhất mà những nhà đầu tư mới hay thắc mắc. Chúng mình đã tổng hợp lại và giải đáp ngắn gọn để bạn hiểu thêm phần nào về cổ tức là gì cũng như cách chi trả cổ tức:
Cổ tức được tính như thế nào?
Không có công thức tính cổ tức cụ thể. Mức cổ tức bao nhiêu % sẽ được căn cứ vào tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, sau đó họp Hội đồng cổ đông rồi để thống nhất về mức trả cổ tức cũng như hình thức trả cổ tức sao cho phù hợp nhất với doanh nghiệp.
Có nên mua cổ phiếu để nhận cổ tức?
Nếu bạn là nhà đầu tư dài hạn, thì việc mua cổ phiếu và được nhận cổ tức là điều rất tốt. Nhưng nếu bạn là nhà đầu tư ngắn hạn, lướt sóng thì hãy cân nhắc, bởi khi mua cổ phiếu để nhận cổ tức, bạn vừa phải chịu thuế, lại còn mất nhiều thời gian chờ đợi, nên về cơ bản thì bạn chẳng được lợi gì cả.
Ngoài ra như đã nói ở phía trên, bạn KHÔNG được thêm bất cứ khoản lời, khoản thêm nào từ cổ tức cả. Nó chỉ là bỏ từ ngoài sân vào trong nhà.
Mua cổ phiếu bao lâu thì nhận được cổ tức?
Việc bao lâu có thể nhận cổ tức còn phụ thuộc vào lịch chi trả cổ tức của doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp có một lịch trả cổ tức khác nhau, vì vậy trước khi mua bạn hãy tìm hiểu trước về những thông tin này để biết được thời gian nhận cổ tức cụ thể nhé.
Bao nhiêu lâu thì chi trả cổ tức một lần?
Có doanh nghiệp sẽ trả cổ tức 1 năm 2 lần, có doanh nghiệp lại trả đến 3 – 4 lần trong năm, trong khi đó lại có doanh nghiệp cả năm quyết định không trả cổ tức. Thời gian thanh toán và tần suất chi trả cổ tức sẽ do Hội đồng quản trị quyết định, nhưng thường là trong vòng 6 tháng kể từ khi kết thúc đại hội cổ đông.
Nhìn chung việc trả cổ tức liên quan tới chiến lược sxkd của doanh nghiệp, không có bất cứ quy tắc nào cả.
Cổ tức bằng cổ phiếu bao lâu về tài khoản?
Nếu bạn nhận cổ tức bằng tiền thì khoảng 1 – 1,5 tháng sẽ được thanh toán vào tài khoản chứng khoán. Nhưng nếu nhận cổ tức bằng cổ phiếu thì phải chờ khoảng 1,5 – 2 tháng thì cổ phiếu mới vào tài khoản. Bởi vì nếu trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ phải cần làm thủ tục lên sở lưu ký chứng khoán thông tin lượng cổ phiếu mới được niêm yết nên sẽ lâu hơn một chút.
Có nên mua cổ phiếu sắp trả cổ tức?
Tùy loại cổ phiếu và tùy chiến lược đầu tư của bạn. Mua cổ phiếu sắp trả cổ tức thì sẽ được hưởng lợi tức, nhưng giá cao, và sau khi nhận cổ tức thì giá cổ phiếu lại bị điều chỉnh giảm xuống.
Vì vậy hãy xem xét kỹ doanh nghiệp. Theo mình thì nếu doanh nghiệp mạnh, làm ăn tốt, cổ phiếu khỏe thì mua trước cũng tốt, bởi cổ phiếu rất có khả năng có thể phục hồi lại về giá trước khi chia.
Đặc biệt, hãy theo dõi kỹ diễn biến giá trước khi chia cổ tức. Nếu giá tăng rất mạnh từ lúc có tin trả cổ tức thì cảnh giác kẻo nhiều đội lái dựa vào đây để đẩy giá cổ phiếu lên. Rất có thể cổ phiếu đã đạt đỉnh rồi, nếu bạn mua để đợi cổ phiếu lên giá thì rất có thể sẽ bị lỗ vì giá khó hồi phục.
Nên mua cổ phiếu trước hay sau khi nhận cổ tức?
Mua trước khi chia cổ tức thì giá cao, lại phải đợi một thời gian mới bán được, còn tổng giá trị sau khi nhận cổ tức lại không hề tăng bởi giá cổ phiếu giảm. Tính ra mua cổ phiếu để nhận cổ tức lại dễ bị thiệt hơn.
Mua sau khi chia thì có ưu điểm là mua được với giá rẻ hơn, lại dễ chủ động mua bán cổ phiếu của mình, phù hợp với những nhà đầu tư muốn kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá (với kỳ vọng giá sẽ tăng lại).
Tóm lại là không có căn cứ để khẳng định được cái nào tốt hơn. Nó phụ thuộc vào tùy loại cổ phiếu và thị trường.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu bao lâu được bán?
Chỉ cần cổ phiếu về tài khoản của bạn thì bạn có thể bán được bất cứ lúc nào. Nhưng thời gian đợi cổ phiếu về tài khoản cũng mất khá nhiều thời gian rồi, cũng phải gần 2 tháng cổ phiếu mới về tài khoản.
Bán cổ phiếu sau ngày chốt quyền cổ được nhận cổ tức không?
Bạn bán cổ phiếu sau ngày chốt quyền (ngày giao dịch không hưởng quyền), bạn vẫn được hưởng cổ tức bình thường. Bởi chốt danh sách cổ đông chỉ là một thời điểm, chỉ cần bạn có tên trong danh sách lúc đó là đã được hưởng cổ tức rồi.
Ngay cả trong ngày giao dịch không hưởng quyền, nếu giao dịch thì người bán vẫn nhận được cổ tức, còn người mua thì không nhận được cổ tức.
Bài học rút ra:
-
Cổ tức là một phần khoản lợi nhuận sau thuế của công ty được chia cho các cổ đông đủ điều kiện.
-
Việc chi trả cổ tức bằng cách nào, mức chi trả bao nhiêu được xác định bởi hội đồng quản trị công ty.
-
Sau khi chia cổ tức, giá cổ phiếu trên thị trường bắt buộc phải điều chỉnh giảm đề cân bằng giữa người mua cũ và người mua mới.
-
Về bản chất, cổ tức chỉ là pha loãng tài sản của cổ đông, không làm cho tổng tài sản của cổ đông tăng lên.
-
Nhà đầu tư ngắn hạn, lướt sóng thì không nên đầu tư vào cổ thức, vì không được lợi gì cả.
-
Đánh giá việc công ty trả cổ tức bằng cổ phiếu hay tiền mặt tốt hơn, nó phụ thuộc vào kế hoạch và tiềm năng phát triển của công ty, cũng như thị trường chứng khoán.
Trên đây là tất tần tật những thông tin liên quan đến cổ tức là gì, các loại hình chi trả cổ tức cũng như cách xác định giá sau khi chia cổ tức. Mong rằng bài viết đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan nhất về cổ tức, từ đó có thể quyết định được rằng có nên mua cổ phiếu hưởng cổ tức hay không nhé.