Nếu tham gia vào thị trường chứng khoán, chắc hẳn bạn sẽ nghe tới hai loại chứng khoán phố biến là “trái phiếu” và “cổ phiếu”. Vậy cổ phiếu và trái phiếu khác nhau ở đâu, nên đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu? Bài viết dưới đây của gsphong.com sẽ giúp bạn phân tích vấn đề này nhé.
Nội dung
Cổ phiếu, trái phiếu là gì?
Trước khi tìm hiểu về 2 loại hình này, bạn có thể tham khảo lại bài trước đó: Sự ra đời, bản chất, cách vận hành của TTCK
Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là một loại hình chứng khoán được xác định dưới dạng văn bản hoặc bút toán ghi sổ. Hiểu cách khác, cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành ra nhằm xác nhận quyền sở hữu cổ phần trong công ty.
Khi mua cổ phiếu, bạn sẽ được hưởng lợi nhuận dựa trên hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà không cần tham gia quản lý, giám sát.
Trái phiếu là gì?
Trái phiếu cũng là một loại chứng khoán được phát hành dưới hình thức chứng chỉ hay bút toán ghi sổ, có tác dụng là để xác nhận nghĩa vụ trả nợ gồm lãi và vốn gốc của công ty phát hành trái phiếu đối với người sở hữu trái phiếu.
Khi mua trái phiếu, nhà đầu tư sẽ được hưởng một khoản lãi nhất định mà không cần quan tâm đến kết quả sản xuất kinh doanh của công ty ra sao.
So sánh cổ phiếu và trái phiếu
Để có thể phân biệt cổ phiếu và trái phiếu, bạn cần nắm rõ được những điểm điểm giống và khác nhau của 2 loại chứng khoán này.
Điểm giống nhau của cổ phiếu và trái phiếu
- Đều được công nhận là chứng khoán.
- Đều là bằng chứng xác nhận quyền cũng như lợi ích hợp pháp của người sở hữu với tài sản hay phần vốn của tổ chức phát hành.
- Đều được thể hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hay dữ liệu điện tử.
- Đều có thể mua bán, trao đổi, thế chấp, cầm cố, thừa kế.
- Đều được nhận lãi nếu nhà đầu tư quyết định mua vào.
- Đều là công cụ thu hút vốn từ những nhà đầu tư chứng khoán.
Sự khác nhau của cổ phiếu và trái phiếu
Để có thể nhận biết hay mở tài khoản chứng khoán cho doanh nghiệp của mình, các bạn cần so sánh cổ phiếu và trái phiếu dựa theo nội dung sau đây.
– Bản chất: cổ phiếu là chứng khoán vốn (người có cổ phiếu cũng 1 chủ sở hữu của công ty), còn trái phiếu là chứng khoán nợ (người có trái phiếu chính là chủ nợ của công ty).
– Thứ tự thanh toán: trong trường hợp công ty giải thế hoặc phá sản, trái phiếu sẽ được ưu tiên thanh toán trước, sau đó mới đến cổ phiếu.
– Quyền biểu quyết: sở hữu cổ phiếu có quyền tham gia Đại hội đồng cổ đông, còn người sở hữu trái phiếu thì không.
– Thời gian đáo hạn: Thời gian đáo hạn của cổ phiếu không xác định và không tính hoàn trả trực tiếp, còn trái phiếu sẽ được hoàn vốn và có thời gian xác định dài hay ngắn hạn.
– Hưởng lợi nhuận: cổ tức cổ phiếu phụ thuộc vào khả năng hoạt động kinh doanh của công ty, còn trái phiếu thì lợi tức không đổi.
Nên đầu tư vào cố phiếu hay trái phiếu?
Phần lớn những tài liệu cung cấp trên mạng và thậm chí cả sách vở đều vướng phải lí thuyết do đó cung cấp thông tin sai khi so sánh giữa cổ phiếu và trái phiếu.
Các quan điểm cho rằng trái phiếu an toàn hơn cổ phiếu, bởi trong trường hợp doanh nghiệp phá sản, thứ tự trả nợ và thanh toán sẽ là:
Như vậy trong trường hợp doanh nghiệp phá sản trái chủ sẽ được thanh toán trước. Phần còn dư mới tiếp tục chia cho các cổ đông, do đó kết luận rằng trái phiếu an toàn hơn cổ phiếu.
Đây là điển hình của thông tin tài chính sai lệch. Chúng nghe có vẻ rất logic nhưng thực ra lại hoàn toàn sai. Đầu tiên là khi chúng ta đầu tư, không ai mong muốn doanh nghiệp phá sản. Tình huống phá sản là bất đắc dĩ, và trong tình huống đó tài sản công ty gần như không còn đáng kể. Lúc đó dù cầm cổ phiếu hay trái phiếu bạn đều gần như sẽ mất phần lớn số tiền.
Cổ phiếu sẽ ưu điểm hơn trái phiếu rất nhiều lúc này bởi tính thanh khoản cao hơn rất nhiều. Bạn thậm chí có cơ hội cắt lỗ, bán khi xuất hiện nhưng tin đồn có căn cứ xác thực. Bạn cũng dễ dàng hơn rất nhiều khi nghiên cứu đánh giá công ty để đưa ra quyết định. Trái phiếu rất khó thanh khoản trong khi đó cổ phiếu nếu bạn là một nhà đầu tư đủ nhanh nhạy bạn vẫn có thể thoát ra kịp lúc. Do đó nói rằng trái phiếu an toàn hơn cổ phiếu là hoàn toàn không có cơ sở.
Điều gì quyết định chọn trái phiếu hay cổ phiếu?
Lợi nhuận mục tiêu của trái phiếu là cố định. Cổ phiếu sẽ cao hơn khi doanh nghiệp làm ăn tốt, thấp hơn khi doanh nghiệp làm ăn kém hiệu quả. Cổ phiếu phải xác định vùng giá mua bán, trái phiếu chỉ là khoản cho vay lấy lãi.
Ví dụ một doanh nghiệp rất tốt và an toàn, nhưng mua cổ phiếu vẫn có thể lỗ bởi giá lúc đó đang ở mức quá “ảo”. Điều này sẽ không xảy ra nếu bạn cầm trái phiếu của doanh nghiệp rất tốt đó. Nhưng khi giá cổ phiếu một doanh nghiệp tốt đang rẻ, lợi nhuận của CP sẽ gấp nhiều lần trái phiếu.
Rủi ro chung cho cả cổ phiếu và trái phiếu đến từ sức khỏe doanh nghiệp. Thứ tự trả nợ không có ý nghĩa gì đáng kể khi so sánh 2 loại hình này. Mục tiêu lợi nhuận của bạn chính là yếu tố quyết định khi đầu tư trái phiếu hay cổ phiếu.
Sở dĩ họ nói vậy là bởi khi bạn đã già, bạn đến tuổi về hưu thì đầu tư vào trái phiếu nhiều hơn sẽ giúp bạn bảo vệ được tài chính của mình trước những biến động của thị trường, bởi trái phiếu là một kênh đầu tư an toàn, dù lợi nhuận không đem lại quá cao.
Còn đầu tư cổ phiếu, khoản lãi sẽ tỷ lệ thuận với tăng trưởng của công ty, và không có hạn mức quy định, nên nhiều lúc bạn có thể thu về lợi nhuận cao hơn rất nhiều nếu mua trái phiếu. Tuy nhiên, khi sở hữu cổ phiếu, trường hợp giá trị cổ phiếu trong tay bạn sẽ bị tụt giảm, lúc này bạn chính là người phải chia sẻ khoản lỗ với công ty/doanh nghiệp.
Đầu tư trái phiếu lành mạnh
Ở các quốc gia đã phát triển, doanh nghiệp được kiểm toán minh bạch. Chúng cũng luôn được xếp hạng thường xuyên bởi các tổ chức uy tín như: Fitch, S&P and Moody. Từ đó phân chia thành các loại trái phiếu hạng A, A+, B, C v.v.
Việc xếp hạng kỹ càng và có nhiều doanh nghiệp tốt khiến việc đầu tư trái phiếu ở các quốc gia đó an toàn hơn. Ở Việt Nam, chúng ta không (chưa) có những trái phiếu hạng A. Như vậy thang điểm về sự an toàn của trái phiếu ở môi trường quốc tế khi áp dụng ở VN là rất khác biệt. Các tổ chức xếp hạng cũng xếp hạng các doanh nghiệp lớn của VN. Bạn phải tham khảo chúng và cả tự đánh giá, phân tích doanh nghiệp dù đầu tư CP hay Trái phiếu.
Khi môi trường trái phiếu lành mạnh, có thể cân nhắc các quy tắc cổ điển từ nhà đầu tư nước ngoài:
Với những nhà đầu tư mới, việc nên đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu luôn là một câu hỏi không dễ để trả lời. Có rất nhiều ý kiến tư vấn khác nhau, và có một người đã từng nói rằng “tỷ lệ đầu tư cổ phiếu trong danh mục đầu tư nên bằng 100 trừ đi số tuổi của bạn. Ví dụ: nếu bạn 30 tuổi thì nên mua 70% cổ phiếu, 30% trái phiếu.”
Vậy nên đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu, nó phụ thuộc vào nhu cầu, mục tiêu tài chính và mức độ chịu rủi ro của từng người.
Nếu bạn là một nhà đầu tư có kinh nghiệm, ưa mạo hiểm, thì mua cổ phiếu sẽ có thể mang đến cho bạn cơ hội đạt được lợi nhuận cao. Còn nếu bạn thích an toàn, chấp nhận lợi nhuận ở mức thấp nhưng ổn định, thì hãy quyết định mua trái phiếu.
Nhưng dù lựa chọn nên mua cổ phiếu hay trái phiếu, thì bạn cũng nên trang bị cho bản thân những kiến thức về đầu tư, tài chính, đánh giá doanh nghiệp,… Như vậy, bạn có thể giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư ở cả 2 kênh cổ phiếu và trái phiếu và biết cách để tối ưu hóa được lợi nhuận của mình.
Còn rất nhiều kiến thức quan trọng trong quá trình đầu tư của bạn, nó được trình bày đầy đủ tại chuyên mục: Học đầu tư chứng khoán.
Yêu cầu đạt được
-
Hiểu rõ sự khác biệt của cổ phiếu và trái phiếu.
-
Đầu tư loại hình nào cũng phải review doanh nghiệp
-
Nếu phân vân, hãy đa dạng hóa danh mục đầu tư với sự kết hợp giữa cổ phiếu và trái phiếu. Đây chính là con đường tốt nhất để đạt được lợi nhuận đầu tư và giảm thiểu rủi ro.
Trên đây là những chia sẻ của gsphong.com về việc nên đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu. Tất nhiên quyết định cuối cùng vẫn là ở bạn. Nếu còn có thắc mắc gì khác, hãy để lại bình luận bên dưới cho chúng mình giải đáp nhé.
