Lão Tử mới là triết gia TQ mình thích nhất, tuy vậy Khổng Tử cũng có nhiều thứ rất hay để học, và quan trọng nó xuôi xuôi dễ hiểu hơn Lão Tử. Bài luận dưới đây sử dụng dữ liệu từ “Luận Ngữ” của Khổng Tử.
Khổng Tử (Viết tắt dưới đây là KT) có rất nhiều học trò, một lần có người hỏi ông:
– Thầy vốn là bậc thông thái, con theo thầy đã lâu học được không biết bao là tri thức. Nó như ánh sáng soi rọi cuộc đời con, tuy vậy cũng phải thú thật với thầy là con khá nghèo. Nay mạn phép phạm quy xin thầy một điều.
– Cứ nói, ta sẽ giúp con bằng khả năng của mình
– Con nghèo quá, thầy dạy con đánh bạc được không?
KT bật cười rồi bảo
– Đánh bạc thì quá dễ với ta, dạy lại càng dễ chỉ có làm được hay không mới khó. Nó chỉ tóm gọn trong 8 chữ “Vô ý, vô tất, vô cố, vô ngã”.
Người học trò nghe xong thì lạy 3 lạy và bỏ ý định đánh bạc.
Nếu bạn muốn cờ bạc (hay trade cũng có thể áp dụng 4 quy tắc trên của KT).
01: Vô ý nghĩa là không võ đoán khi không có cơ sở, không buy/sell tuỳ ý, không đặt cửa không dựa trên bất cứ dữ liệu hay logic nào. Đây là level 1 mà hầu hết mọi người có thể vượt qua được. Không đặt cửa bừa bãi, ít ra phải thấy cầu đã chứ.
02: Vô tất nghĩa là không trông đợi vào 1 quy luật tất yếu. Từ quy luật chúng ta xây nên cầu (lô đề/cờ bạc), chúng ta tạo ra một logic cho kết quả tiếp theo. Với trade nói chung từ quy luật chúng ta tạo ra các chỉ báo & mô hình, 2 then chốt nhất cho dự đoán kết quả. Thông thường chúng ta có khoảng 80% tuân thủ quy luật và 20 bất quy tắc hoặc đi sai dự kiến do quy luật chồng chéo. Và điều đáng buồn là dù chỉ có 20% không đúng với quy luật phần thua vẫn đến với đa số. Không có quy luật thì chắc chắn không chơi được, nhưng có quy luật mà quá tin vào quy luật chắc chắn sẽ thất bại.
3: Vô cố tức là không bao giờ cố chấp tin quá vào định kiến của mình hoặc háo thắng. Đây là level 3, khó hơn rất nhiều, bởi nếu bạn không tin vào bản thân hay ý kiến của mình thì sao chơi? Nếu bạn tin quá cũng chết luôn. Thua quá lại sinh cẩn trọng, thắng quá thì sinh tự cao. Lúc cần tự tin lại cẩn trọng (do mới thua hoặc vừa chơi), lúc cần cẩn trọng vì khát nước mà cố chấp vào định kiến. Phần lớn người chơi đều thua ngay ở bước 2, hoặc hệ quả tất yếu ở bước 2 lại thua ở bước 3 này.
4: Vô ngã là đẳng cấp cao nhất, lúc này mình quên đi chính mình, mình cũng không phải là mình. Lúc nào cũng như tờ giấy trắng khi nhận xét, dù trong đầu đã có đủ cơ sở dữ liệu trước đó. Lúc nào cũng là cái tâm thế vừa khát khao lại vừa dại khờ (Steve Jobs), không quá tin cũng không quá sợ. Thử nghĩ mà xem, khi bạn đánh bài bạn không tin quá sẽ ăn, cũng không sợ quá sẽ thua lại phần lớn ăn.
Thực ra gốc 4 ý này của KT nó không phải về chuyện đánh bạc, chỉ là mình lồng ghép cho dễ nhận thức. Cuộc đời này nó rất nhiều sự việc giống nhau về bản chất và quy tắc. Trade chẳng hạn, rõ ràng nó không phải đánh bạc chứ, nhưng nó có đủ 100% các quy tắc mà cờ bạc có.
