FED là gì? FED tăng lãi suất ảnh hưởng như thế nào?

Nếu là một nhà đầu tư, chắc hẳn bạn đã nghe rất nhiều thông tin về FED, và trước mỗi kỳ họp của FED về việc tăng lãi suất đều sẽ khiến thị trường chao đảo mạnh. Vậy tóm lại FED là gì? Có quyền lực ra sao? Tại sao FED lại tăng lãi suất? FED tăng lãi suất ảnh hưởng như thế nào đến coin, vàng, chứng khoán, hoặc lãi suất của Việt Nam? Hãy cùng chúng mình đi tìm hiểu câu trả lời chi tiết ở nội dung bài viết dưới đây nhé.

FED là gì?

FED là viết tắt của từ Federal Reserve Systemm, có nghĩa là Cục Dự trữ Liên bang. FED được biết đến là ngân hàng trung ương của Hoa Kỳ, và hiện tại nó được cho là tổ chức tài chính quyền lực nhất trên thế giới.

Mục đích ra đời của FED là cung cấp một chính sách tiền tệ ổn định, linh hoạt và an toàn. FED sẽ được đặc quyền kiểm soát việc sản xuất và phân phối tiền và tín dụng, duy trì sự ổn định tài chính và cung cấp các dịch vụ ngân hàng. Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) là cơ quan hoạch định chính sách tiền tệ của Fed và quản lý nguồn cung tiền của quốc gia.

Hệ thống Dự trữ Liên bang (FED) không thuộc “sở hữu” của bất kỳ ai. Nó được tạo ra vào năm 1913, bao gồm 12 Ngân hàng Dự trữ Liên bang khu vực, và mỗi Ngân hàng chịu trách nhiệm về một khu vực địa lý cụ thể của Hoa Kỳ.

FED có quyền lực như thế nào?

Như mình đã nói ở phần tìm hiểu FED là gì, thì có thể thấy FED có quyền được hành động để đảm bảo sự ổn định của tài chính, và nó chính là cơ quan quản lý của các ngân hàng thành viên thuộc Hệ thống Dự trữ Liên bang. FED sẽ đóng vai trò là người cho vay cuối cùng đối với các tổ chức thành viên không có nơi nào khác để vay.  Nó cũng là cơ quan quản lý chính của các tổ chức tài chính của đất nước.

12 ngân hàng thành viên của FED là các ngân hàng liên bang khu vực, bao gồm: Boston, New York, Philadelphia, Cleveland, Richmond, Atlanta, Chicago, St. Louis, Minneapolis, Kansas City, Dallas và San Francisco.

Nhiệm vụ Fed có thể được tập trung ở bốn lĩnh vực:

• Điều tiết chính sách tiền tệ quốc gia bằng cách tác động đến các điều kiện tiền tệ và tín dụng trong nền kinh tế Hoa Kỳ để đảm bảo việc làm tối đa, giá cả ổn định và lãi suất dài hạn vừa phải .

• Giám sát và điều tiết các tổ chức ngân hàng nhằm đảm bảo sự an toàn của hệ thống tài chính ngân hàng Hoa Kỳ và bảo vệ quyền tín dụng của người tiêu dùng.

• Duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính và có rủi ro hệ thống.

• Cung cấp các dịch vụ tài chính, bao gồm vai trò nòng cốt trong việc vận hành hệ thống thanh toán quốc gia, các tổ chức lưu ký, chính phủ Hoa Kỳ và các tổ chức chính thức nước ngoài.

Đặc biệt, FED là độc lập, có thể được toàn quyền hành động mà không cần phải được Tổng thống hoặc bất cứ cơ quan Chính phủ nào phê duyệt.  Mặc dù vậy, nó vẫn phải chịu sự giám sát của Quốc hội và phải hoạt động trong khuôn khổ các mục tiêu chính sách kinh tế và tài khóa của chính phủ.

Quyền lực của FED được thể hiện qua các quyền sau:

• FED có quyền thay đổi lãi suất: việc thay đổi lãi suất sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đồng USD. Từ đó sẽ ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ của Mỹ và các hoạt động tài chính của doanh nghiệp, nhà đầu tư quốc tế.
• Mua và bán trái phiếu chính phủ: Việc mua trái phiếu sẽ làm tăng lượng tiền, lãi suất giảm và kích thích việc chi tiêu và ngân hàng. Còn ngược lại, nếu FED bán trái phiếu sẽ làm giảm lượng tiền, lãi suất tăng và thắt chặt nền tài chính.
• Quyết định lượng tiền mặt dự trữ: FED là gì? FED là tổ chức trực tiếp quy định và giám sát 12 ngân hàng dự trữ liên bang, nên khi FED thay đổi chính sách, các ngân hàng bắt buộc phải tuân theo. Ví dụ FED yêu cầu tăng nguồn tiền dự trữ, lãi suất sẽ tăng và hoạt động cho vay, tín dụng sẽ khó khăn hơn.

Tại sao FED lại ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu?

Nếu theo dõi các thông tin tài chính thế giới, bạn có thể nhận thấy rằng mọi quyết định của FED đều được giới đầu tư rất quan tâm. Vậy FED là gì và tại sao quyết định của FED lại có thể ảnh hưởng đến toàn thế giới như vậy?

Để giải thích điều này, hãy quay trở lại quá khứ, sau khi chiến tranh thế giới 2 kết thúc thì Mỹ bước ra với tư cách là người chiến thằng. Trong khi các nước đồng minh bị thiệt hại nặng nề, thì Mỹ lại là quốc gia được lợi ích nhiều nhất và chiếm tới ¾ tỷ lệ dự trữ vàng trên thế giới.

=> Điều này đã khiến đồng USD của Mỹ trở thành đồng tiền quyền lực nhất thế giới. Nó được xem như một loại tiền fiat có thể sử dụng phổ biến khắp mọi nơi trên toàn cầu. Tất cả những hoạt động xuất nhập khẩu trên thế giới đều trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan tới đồng USD.

=> Chính vì thế, mỗi lần FED thay đổi chính sách tiền tệ thì thị trường tài chính toàn cầu chắc chắn sẽ thay đổi theo.

Ví dụ: FED tăng lãi suất thì lạm phát sẽ bị kiềm chế, tăng cường sức mạnh của đồng USD trên thị trường tiền tệ quốc tế, dẫn tới thay đổi cán cân xuất nhập khẩu và đầu tư vào Mỹ. Và dĩ nhiên, tất cả các quốc gia có quan hệ giao thương, buôn bán với Hoa Kỳ hoặc đang sử dụng đồng USD cũng sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều.

Ngoài ra, chính sách tiền tệ thay đổi còn tác động trực tiếp đến những nhà đầu tư hoặc trader quốc tế vì đây là đồng tiền chính để giao dịch.

FED tăng lãi suất có nghĩa là gì?

Lãi suất của Fed (Fed Fun Rates) là cơ sở để các ngân hàng thương mại của Mỹ thiết lập lãi suất cho các khoản vay ngắn hạn LIÊN NGÂN HÀNG. Lãi suất mà FED tăng là lãi suất mà các ngân hàng vay lẫn nhau qua đêm. Dù đó không phải là lãi suất áp lên người tiêu dùng nhưng động thái của FED vẫn ảnh hưởng đến LÃI SUẤT VAY mà mọi người vẫn thấy hàng ngày như vay mua nhà, mua xe…

Tại sao FED lại tăng lãi suất?

Bởi vì FED sử dụng công cụ tăng lãi suất như một phương án để giảm lạm phát ở nước này xuống. Theo dữ liệu mà Mỹ mới công bố, thì lạm phát 1 năm ở đất nước này đã đạt mức 6,6%/năm (cao nhất trong 40 năm). Vì vậy, thị trường đang dự đoán FED sẽ tiếp tục tăng lãi suất cho đến ít nhất là cuối năm nay, để đưa lạm phát về mức mục tiêu 2%/năm.

Còn nói về gốc rễ lạm phát ở Mỹ, thì có thể do nhiều nguyên nhân:

• Chuỗi cung ứng bị tắc nghẽn đang đẩy giá hàng hóa lên cao.
• Giá năng lượng đang tăng do nguồn cung giảm, cùng với cuộc xung đột của Nga và Ucraina.
• Sự không phù hợp cung cầu trong thị trường lao động cũng đang thúc đẩy mức lương cao hơn nhiều, từ đó dẫn đến tăng giá.

Tuy nhiên ngoài vấn đề điều tiết lạm phát, FED cũng có thể quyết định tăng lãi suất dựa trên nhiều tố khác, ví dụ:

• Nền kinh tế tăng trưởng nóng: Trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng mạnh, động thái tăng lãi suất chưa thể đủ sức để khiến nền kinh tế suy thoái. Việc tăng lãi suất lúc này là cần thiết để chuẩn bị cho tình thế giảm lãi suất nếu như lịch kinh tế bất ngờ suy thoái.

• Lãi suất hiện tại còn thấp: Lãi suất thực tế bằng lãi suất công bố trừ đi tỷ lệ lạm phát. Nếu như nhận thấy lạ xuất hiện tại vẫn còn thấp, FED sẽ cân nhắc nâng mức lãi này lên.

• FOMC muốn đưa lãi suất lên mức trung bình: Theo như nhận định của giới chuyên gia kinh tế, lãi suất trong những năm gần đây đang có xu hướng giảm. Trước bối cảnh này, FOMC mong muốn đưa lãi suất lên mức trung bình.

• Ngăn chặn tình trạng cho vay quá mức: Việc nâng lãi suất có thể phần nào kìm hãm hoạt động cho vay tiêu dùng quá mức. Đồng thời, ngăn chặn tình trạng bong bóng bất động sản.

FED tăng lãi suất ảnh hưởng như thế nào?

Vậy, FED tăng lãi suất sẽ ảnh hưởng như nào, những đối tượng nào sẽ bị tác động?

ĐỐI VỚI NGƯỜI DÂN MỸ: Người Mỹ sẽ tìm cách trả bớt nợ, đặc biệt là nợ thẻ tín dụng lãi suất cao hoặc các khoản nợ có lãi suất thay đổi theo lãi suất thị trường. Đồng thời, họ cũng cần tăng cường tiết kiệm, hạn chế chi tiêu.

Tuy nhiên xét dưới góc độ nền kinh tế và nhà đầu tư Việt Nam chúng ta thì cũng sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều, và trước mắt có thể nhìn thấy rõ ràng nhất:

Làm thay đổi tỷ giá giá USD/VND

Việc Fed tăng lãi suất sẽ khiến đồng USD lên giá so với hầu hết các đồng tiền khác, trong đó có VND, tạo sức ép lớn hơn lên tỷ giá USD/VND. Tuy nhiên, tỷ giá USD/VND dự báo tăng không quá lớn do:

– Đồng USD đến hết ngày 5/5/2022 đã tăng gần 7% so với cuối năm 2021.

– Dự trữ ngoại hối của Việt Nam đang đạt mức khá cao (trên 110 tỷ USD), góp phần củng cố tấm đệm với các cú sốc bên ngoài và ổn định tỷ giá;

– Nguồn cung ngoại tệ như kiều hối, giải ngân FDI dự báo vẫn tăng trưởng ổn định, cán cân thương mại 4 tháng đầu năm thặng dư 2,53 tỷ USD và cả năm dự báo vẫn thặng dư (khoảng 4-8 tỷ USD);

– NHNN Việt Nam kiên định chính sách điều hành tỷ giá linh hoạt, ngày càng sát diễn biến thị trường.

=> Chính vì vậy, tỷ giá USD/VND liên ngân hàng tăng nhẹ lên 23,195 (+1.62% YTD) dự báo cả năm 2022 là khoảng 2%.

Giảm nhu cầu hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam

Việc FED và một số ngân hàng trung ương các nước tiếp tục tăng lãi suất nhằm đối phó với lạm phát khiến chi phí đi vay của doanh nghiệp và người dân nước đó tăng lên (khiến doanh nghiệp, người dân nước đó cân nhắc đầu tư, tiêu dùng, nhất là bằng vốn vay ít hơn), từ đó dẫn đến nhu cầu hàng hóa – dịch vụ giảm, và nhu cầu về hàng xuất khẩu của Việt Nam cũng giảm theo.

Tuy nhiên, nhìn theo một góc độ khác, thì khi FED tăng lãi suất sẽ làm đồng USD tăng giá trị, nên họ sẽ cần ít tiền hơn để đổi sang tiền Đồng để mua hàng của Việt Nam. Chính vì vậy ảnh hưởng này cũng không hẳn là quá lớn.

Dẫn chứng: khi FED tăng 25 điểm cơ bản (17/3), thì trong nửa đầu tháng 5/2022, cán cân thương mại hàng hóa thặng dư 862 triệu USD. Tính chung trong 5 tháng đầu năm 2022, cán cân thương mại thặng dư 446 triệu USD. Về xuất khẩu, kim ngạch trong tháng 5 năm 2022 đạt 18,02 tỷ USD, tăng 40,9% (tương ứng tăng 5,23 tỷ USD) so với kỳ tháng 5/2021.

Áp lực lên việc trả nợ bằng USD (doanh nghiệp FDI)

Những doanh nghiệp vay nợ bằng ngoại tệ, nhất là USD sẽ gặp gánh nặng trả nợ. Theo bản tin nợ công của Bộ Tài chính tháng 3/2022, trong tổng trả nợ vay nước ngoài của Việt Nam là 112,6 tỷ USD năm 2020, phần trả nợ của doanh nghiệp (109,1 tỷ USD quy đổi – chiếm 96,9%, trong đó chủ yếu là doanh nghiệp FDI – chiếm khoảng 75%).

Ảnh hưởng đến lãi suất của Việt Nam

FED là gì và việc FED tăng lãi suất ảnh hưởng như thế nào đến lãi suất của Việt Nam? Để xem xét cụ thể, hãy cùng xem xét qua tình hình lãi suất ở Việt Nam hiện nay:

Hiện tại, lãi suất huy động vốn (lãi suất mà người gửi tiền được hưởng khi gửi tiền vào ngân hàng) thì đã và đang tăng khoảng 0,1 – 0,6% ở các kỳ hạn. Tuy nhiên, để được hưởng mức lãi suất lên đến 7,5%/năm thì phải gửi vài trăm tỷ đồng. Đa phần mức tăng đến từ các Ngân hàng TMCP. Còn tại Big4 ngân hàng (VietcomBank, VietinBank, BIDV hay AgriBank), chiếm tỷ lệ lớn người gửi tiền thì lãi suất vẫn khoảng 5,5 – 5,6%/năm.

• Lãi suất cho vay: Hiện tại là CHƯA TĂNG, thậm chí còn GIẢM theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển hậu Covid-19. Tức là, theo lý thuyết thì FED tăng lãi suất thì lãi suất cho vay ở Việt cũng tăng. Nhưng nó còn phải phụ thuộc lớn vào chính sách, tình hình kinh tế cụ thể ở đừng thời điểm. Còn hiện tại, lãi suất cho vay ở Việt Nam CHƯA TĂNG, mà CÒN GIẢM.

• Lãi suất liên ngân hàng: Khi FED tăng lãi suất tức là lãi suất liên ngân hàng (giữa các ngân hàng tại Mỹ) nhất là lãi suất qua đêm tăng theo. Như hồi 17/3 là FED tăng 0,25%, rồi sau ngày 15/6 có thể là thêm 0,5% thậm chí 0,75% thì ở Việt Nam lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh ở tất cả các kỳ hạn, đặc biệt lãi suất liên ngân hàng qua đêm đã giảm về gần mức nền thấp của năm 2021. Cụ thể lãi suất qua đêm, 1 tuần và 1 tháng thay đổi lần lượt là -133 bps, -107 bps và -3 bps so với cuối tháng 5, và khối lượng giao dịch trên thị trường liên ngân hàng tập trung ở kỳ hạn qua đêm với tổng giá trị giao dịch giảm 2.41% MoM và giảm 18.75% so với tháng 3/2022 khi thanh khoản hệ thống căng thẳng nhất.

Diễn biến lãi suất liên ngân hàng ở Việt Nam trong những tháng tiếp theo được dự báo sẽ tiếp tục đi ngang khi thanh khoản thị trường dồi dào hơn trước. Đó là do nguồn tiền huy động vào nhiều nhưng lượng cho vay lại ít. Nguyên nhân chính là do Ngân hàng Nhà Nước vẫn chưa chấp thuận nới thêm hạn mức tín dụng cho các ngân hàng thương mại.

Vốn đầu tư nước ngoài rút về nước

Nguyên tắc là khi lãi suất tăng, thì các nhà đầu tư ngoại có xu hướng rút tiền khỏi các thị trường mới nổi và thị trường cận biên (trong đó có Việt Nam).

Tuy nhiên, số liệu thực tế lại cho bức tranh ngược lại. Số liệu thống kê cho thấy, tính từ đầu quý II cho đến phiên ngày 7/6/2022, chỉ tính riêng trên sàn HoSE, khối ngoại đã mua ròng gần 7.200 tỷ đồng. Tức là sau khi FED tăng 25 điểm cơ bản hồi 17/3 thì khối ngoại mua ròng gần 7.200 tỷ tại HOSE . Còn trên HNX, Tháng 5, giá trị mua ròng của khối ngoại tăng 40% so với tháng trước (hơn 227 tỷ đồng).

Với việc toàn thị trường giảm sâu, không chỉ cổ phiếu penny, đầu cơ bị bán tháo, mà nhóm cổ phiếu cơ bản, bluechip có hiệu quả kinh doanh ổn định cũng chịu hiệu ứng call margin chéo, khiến định giá của nhóm này rơi về vùng thật sự hấp dẫn. Cổ phiếu được khối ngoại mua ròng mạnh mẽ trong hơn hai tháng qua cũng chủ yếu là những cổ phiếu cơ bản thuộc VN30.

Ảnh hưởng đến giá vàng, crypto, chứng khoán

FED tăng lãi suất thì vàng tăng hay giảm?

FED tăng lãi suất ảnh hưởng thế nào đến thị trường crypto?

FED tăng lãi suất thì chứng khoán tăng hay giảm?

Lý thuyết: FED nắm vai trò quyết định đối với USD nên hành động của FED cũng ảnh hưởng lớn đến các kênh đầu tư này. Khi FED tăng lãi suất USD thì lượng tiền sẽ chuyển từ vàng ang đồng USD, khiến giá vàng giảm.

Thực tế: Đôi khi FED tăng lãi suất trong thời kỳ kinh tế hỗn loạn. Mà vàng lại được nhiều người cho là nơi trú ẩn an toàn nhất về tài chính trong bối cảnh hỗn loạn  như vậy. Nên đôi khi vàng và USD sẽ biến động cùng chiều.

Hơn nữa, nếu bạn là nhà đầu tư vàng ở Việt Nam, thì hãy cẩn trọng bởi khoảng cách giữa giá vàng Việt Nam và vàng thế giới còn khá xa.

Ở các kênh đầu tư khác, nhiều nhà đầu tư crypto, hay chứng khoán Mỹ sẽ thấy được lợi khi đem tiền gửi tiết kiệm hơn là đầu tư, vì thế họ sẽ đem tiền gửi tiết kiệm, thay vì đầu tư. Điều này sẽ dẫn tới giảm nhu cầu, khiến các kênh đầu tư sẽ có xu hướng giảm giá.

Ví dụ: Trước những thông tin FED sẽ tăng lãi suất vượt xa hơn dự kiến, thì thị trường coin hay chứng khoán Mỹ đều có xu hướng giảm điểm mạnh.

• Có thể bạn quan tâm: Phân tích chiến lược đầu tư vàng khi kinh tế suy thoái

Tuy nhiên, không hẳn lúc nào việc FED tăng lãi suất không hẳn lúc nào cũng khiến thị trường tiêu cực, mà nó còn tùy thuộc vào từng thời điểm, từng kênh đầu tư, từng chính sách của mỗi quốc gia. Nhưng nếu là một nhà đầu tư, bạn vẫn nên tìm hiểu rõ FED là gì, và hãy luôn quan tâm đến những thay đổi của FED trong việc tăng giảm lãi suất, cũng như kết hợp với các tin tức vĩ mô khác để có thể tìm được phương pháp đầu tư hợp lý trong thị trường đầy biến động này. Chúc bạn thành công.