Ai cũng nói đầu tư là “mua thấp bán cao”. Nhưng rất ít người chịu hỏi: thế nào là thấp, và thế nào là cao? Thấp là đáy? Là giảm 20%? Giảm 40% hay như thế nào? Cao là lời x2, x3, 30% hay bao nhiêu?
Thực tế, rất ít người có định nghĩa đúng về “cao”. Họ bán ra khi:
- So với giá mình mua đã lời kha khá (30%, 20%, X2, X3 v.v)
- So với một khung định giá học được từ đâu đó
- Thấy tài sản lên hơi nhanh, hơi bất thường – là sợ và chốt
Nội dung
Vì sao nên học cách bán ở bong bóng?
Nếu phải nhớ đúng một dòng duy nhất trong đầu tư, thì là dòng này: Chỉ cần bán ra ở bong bóng – bạn sẽ thành công.
Nó không chỉ là khi ta đầu tư, mà cả khi ta bán miếng đất cha mẹ để lại cũng có thể áp dụng. Không cần mua sát đáy. Không cần chọn mã quá đặc biệt. Không cần kỹ thuật cao siêu. Chỉ cần giữ được tài sản đủ lâu – và bán ra đúng lúc thị trường mất kiểm soát.
Không cần ví dụ, hãy nghĩ về bất cứ tài sản gì bạn từng biết. Chúng tuyệt đối tuân thủ quy tắc này. Phần lớn lợi nhuận, phần tăng trưởng cao nhất đều diễn ra ở thời điểm mọi thứ điên rồ, phí lý hết sức. Và đương nhiên, bạn thường không sở hữu chúng.
Ngay chính bản thân tôi trước đây, từng bán đi rất nhiều tài sản. Ở thời điểm tôi bán, giá của nó là hợp lý, thậm chí hơi cao chứ không rẻ. Nhưng sau này tôi hiểu rằng, chỉ có điểm bán ở bong bóng mới mang lại kết quả ấn tượng.
Quy tắc này có vẻ như rất đơn giản, nghe cái hiểu ngay nhưng trước đó không hề có ai đúc kết cho bạn. Đa số chỉ là mua đất, mua vàng, mua coin thấy có lãi thì bán. Nó không được xác định một cách chính xác thời điểm bán để ăn phần lợi nhuận quan trọng nhất.
Dấu hiệu nhận diện bong bóng
Không ai chỉ thẳng bạn rằng: “đây là đỉnh”. Nhưng thị trường luôn để lại manh mối. Từ đó ta có một số dấu hiệu nhận biết sau:
- Giá tăng hàng ngày mà chẳng cần lý do
- Người không biết gì cũng nói về đầu tư
- Truyền thông tìm cách “giải thích vì sao vẫn còn tăng tiếp”
- Thứ vô lý nhất lại tăng mạnh nhất
- Niềm tin thay thế hoàn toàn phân tích
Nếu bạn thấy giá tăng đến mức chính bạn cũng phải nghi ngờ: “Sao lại có người mua giá này?” Thì bong bóng đang ở rất gần. Nó sẽ còn gia tăng, xa hơn tưởng tượng của bạn. Đừng đoán, hãy chờ đợi đủ dấu hiệu như 1 người bác sĩ, thì kết luận bệnh.
Nếu có đồ thị kỹ thuật, Chỉ số RSI khung lớn (W1, MN1 trở lên) sẽ đạt mức 85, 90 và được duy trì suốt nhiều tháng kể từ khi cơn sốt bắt đầu.
Vì sao phần lớn không bán được ở bong bóng?
Đây là nghịch lý lớn nhất:
- Người giữ được tiền thường quá lý trí, nên bán ra sớm vì thấy “được giá rồi”
- Người giữ được tới bong bóng thì lại không dám bán, vì đã bị lòng tham nuốt trọn
- 90% không biết rằng tầm quan trọng của bán ở bong bóng khi bán tài sản, chốt lời đầu tư
Họ quên mất kế hoạch bán ban đầu. Họ bị chính cái giá tăng làm mờ mắt. Họ từng định “lên 5 tỷ là bán”, nhưng khi giá tới đó lại nghĩ: “6 tỷ chắc có? 7 tỷ thì sao?” Thời gian tăng giá đủ lâu sẽ làm thay đổi góc nhìn của nhiều người. Và lòng tham sẽ trở lại để kiểm soát họ.
Cũng cần nói cho công bằng: rất nhiều người đã bán được ở vùng giá cao. Nhưng hầu hết đều bán ngay khi bong bóng vừa mới nhú – lúc thị trường chỉ mới “hơi sốt”, và cảm giác “được giá quá rồi” vừa xuất hiện. Chỉ một đến hai tháng sau, họ quay lại nhìn giá – và nỗi xót xa là vô tận.
Hai điều phải nhớ nếu muốn sống sót và thắng lớn
1. Không phải tài sản nào cũng nên chờ bong bóng
Chờ bong bóng chỉ có ý nghĩa với:
- Tài sản hấp thụ lạm phát đều đặn: Đất, vàng, cổ phiếu lớn, BTC
- Có khả năng tạo kỳ vọng mạnh, bùng nổ tâm lý đám đông
Nếu bạn nắm thứ rác rưởi hoặc không có tính hấp thụ giá trị hay kỳ vọng thì chờ đến chết cũng không có bong bóng.
2. Giữa “giá đã óc chó” và “giá cực kỳ óc chó” còn cách nhau 2–3 lần
Nhiều khi chỉ cách nhau 2 ngày, lợi nhuận đã lệch nhau 1 con xe, vài căn biệt thự. Bạn sẽ không bao giờ bán được ở đỉnh tuyệt đối. Và bạn cũng không cần phải thế.
Việc của bạn là:
- Xác định vùng giá “phi lý vừa đủ”
- Bán ở đó khi mọi người còn đang say máu
- Và tuyệt đối không quay lại vì tiếc
Toàn bộ sai lầm xảy ra khi bạn thấy “giá còn tăng nữa” sau khi bán xong – và quay lại. Nhưng khi bạn quay lại, bạn không còn kỷ luật, không còn kế hoạch. Bạn chỉ còn mỗi lòng tham.
Tổng kết cần ghi nhớ
Tóm gọn cả bài – Nếu chỉ nhớ 5 câu, hãy nhớ những câu này:
- Đầu tư không chỉ là chọn mã – mà là chọn đúng thời điểm bán.
- Mọi cú bứt phá lớn đều xảy ra trong bong bóng – và chỉ trong bong bóng.
- Không cần bắt đáy, chỉ cần giữ đủ lâu và bán đúng lúc thị trường mất lý trí.
- Bạn sẽ không bao giờ bán đúng đỉnh – nên hãy đặt mốc rút lui và đi, đừng quay đầu.
- Người tỉnh táo không phải người đoán giỏi – mà là người biết nói “đủ rồi” đúng lúc.
Hoài Phong
