Chúng ta đầu tư để cuộc sống tốt hơn. Nhưng chưa chắc cuối cùng chúng ta tốt hơn. Bài này H.P đã chiêm nghiệm, đúc kết một cách sâu sắc nhất về việc đầu tư thế nào mà không hỏng cả cuộc đời.
H.P cho nó là bài quan trọng bậc nhất, phải đọc đầu tiên nếu không muốn uổng phí cuộc sống đầy màu sắc, tươi đẹp.
Nội dung
- 1 Tiền là mục tiêu của đầu tư, nhưng cuộc sống mới là quan trọng nhất
- 2 Đầu tư không ai có thể thắng mãi, sẽ có lúc thua
- 3 Sống ổn ở hiện tại – trước khi nghĩ tới tương lai
- 4 Mục tiêu phải đủ xa – để không bị cuốn mất tâm trí
- 5 Cuộc đời này cũng chỉ là 1 ván game
- 6 Đầu tư đúng là để đời sống tốt hơn – không phải ngược lại
Tiền là mục tiêu của đầu tư, nhưng cuộc sống mới là quan trọng nhất
Trong đầu tư, kiếm được nhiều tiền nhất là thành công nhất. Điều đó là đương nhiên không cần bàn cãi. Nhưng trong suốt cái hành trình kiếm tiền đó, chúng ta đã thay đổi.
Đầu tư là một phương tiện để cải thiện cuộc sống. Nhưng trớ trêu thay, càng đi sâu, nhiều người lại đánh mất chính cuộc sống mà họ muốn cải thiện.
Cái giá không nằm trên bảng giao dịch – mà nằm ở sự mất mát bên trong: tâm trí bị cuốn, cảm xúc bị chi phối, và niềm vui sống dần biến mất lúc nào không hay.
Khi đang ăn, khi đi chơi, khi ngồi với người thân, tâm trí bạn vẫn hướng về bảng giá. Một cú đỏ – mất vui. Một cú xanh – phấn khích. Mọi thứ xung quanh trở thành phông nền mờ nhạt cho diễn biến tài khoản.
Khi đầu tư chưa đúng nghĩa, bạn gần như không còn biết tận hưởng bất kỳ khoảnh khắc nào một cách trọn vẹn. Bạn không hiện diện thật sự – chỉ là một phần xác ngồi đó, còn tâm trí đang giao dịch ở đâu đó trên sàn.
H.P đã trải qua những ngày như vậy – khi cái gọi là “tự do tài chính” chưa tới, mà tự do cảm xúc thì đã rơi rụng gần hết. Chỉ đến khi tách tâm trí ra khỏi biểu đồ, mới thật sự cảm nhận được vị ngon của một bữa cơm, hay một chiều nắng rơi nhẹ trên phố.
H.P mới chỉ đưa ra vấn đề để bạn nhận thức rõ ràng, chứ phần này chưa có đưa ra giải pháp. Ta cứ tiếp tục đã nhé.
Đầu tư không ai có thể thắng mãi, sẽ có lúc thua
Thua thì tất yếu, chỉ là cách đón nhận ra sao
“Thất bại là chuyện thường tình của binh gia”. Nhưng nó không hề dễ gặm nhấm. Tới khi bạn tự thốt lên được câu đó, về cơ bản bạn đã thắng chính mình. Thắng trong chính hành trình đầu tư của mình mà không phải kết quả bao nhiêu %. Sẽ cần rất lâu để một người có thể bình thản như vậy.
Không ai thắng mãi. Và bạn cũng không nằm ngoài quy luật đó. Vậy nên thay vì nghĩ cách né tránh những cú thua, chúng ta chọn cách đón nhận nó như một phần của hành trình. Đón nhận ra sao? Phải đọc tiếp phần dưới.
Tâm thế vững là nền tảng để sống sót
Không phải cam chịu – mà là chủ động chuẩn bị đời sống của mình đủ vững, đủ cân bằng, để không cú sập nào làm gãy hẳn con người mình. Khi có biến động, chỉ phần “tương lai” chao đảo, còn “hiện tại” vẫn giữ được thăng bằng.
Sống ổn ở hiện tại – trước khi nghĩ tới tương lai
Chết có thể đến bất cứ lúc nào
Đầu tư là cho tương lai, ai cũng hiểu điều đó. Nhưng nếu bạn không biết sống cho hiện tại, thì tương lai ấy cũng chẳng còn nhiều ý nghĩa.
H.P đã quan sát rất nhiều người – đủ ngành nghề, đủ tầng lớp – tất bật làm việc, chắt chiu từng đồng, rồi tự hẹn mình: “Lúc giàu rồi sẽ sống tử tế, sẽ đi chơi, sẽ yêu thương, sẽ làm điều mình thích.”
Nhưng đời thì không đợi. Và sự giàu có, thật ra, cũng không phải điều chắc chắn. Mọi mục tiêu tương lai đều là giả định. Chỉ hiện tại là thật. Nếu chẳng may cả đời không giàu thì sao? Chẳng lẽ bạn không sống? Không yêu? Không làm điều tử tế?
Đó là tư duy rất sai – và cũng rất nguy hiểm. Vì nó đánh đổi những gì bạn đang có – những điều rất thật, rất quý – để chạy theo thứ có thể sẽ không đến.
H.P tin rằng “sống cho hiện tại” là combo sau:
Combo cơ bản của sống đúng nghĩa:
- Giữ lại một phần tài chính đủ để tận hưởng, không đổ hết vào rủi ro.
- Chăm lo cho những mối quan hệ bằng da bằng thịt: vợ chồng, con cái, cha mẹ, bạn bè.
- Dành thời gian vận động, thể dục thể thao, giữ sức khỏe lâu dài.
- Không bỏ rơi những đam mê cá nhân – dù nhỏ, nhưng khiến bạn cảm thấy mình đang sống thật sự.
Cái hạnh phúc của yêu thương, của quý mến, của tri âm nó thực sự sướng hơn rất nhiều cảm giác có nhiều tiền, dù tiền vẫn cần trong hành trình xây dựng những thứ đó. Tôi không muốn giảng đạo về điều này, đây chỉ là cảm xúc cá nhân của tôi. Nó vượt xa cảm xúc được ngưỡng mộ, được tung hô, được sở hữu những vật chất thật hoành tráng. Cảm giác yêu thương, và được yêu thương, nó phê……… Nếu bạn thấy hạnh phúc từ cảm xúc đó, chúc mừng bạn đang có một hiện tại cực tốt.
Chỉ khi bạn ổn ở thì hiện tại – đầy đủ về cảm xúc, tinh thần, sức khỏe – thì bất kể tài khoản xanh hay đỏ, bạn vẫn có thể mỉm cười. Nói là cười thôi, thực ra chỉ là “ổn” khi tài khoản không như ý. Và nếu có điều gì xảy ra bất ngờ – ví dụ cái chết, như ai đó vẫn nói – thì ít ra, bạn đã sống một cách trọn vẹn, không ra đi trong tiếc nuối.
Mục tiêu phải đủ xa – để không bị cuốn mất tâm trí
Mục tiêu gần quá dễ biến thành gánh nặng
Tôi cũng từng rất rõ ràng về mục tiêu tài chính – thậm chí là chi tiết từng con số. Nhưng rồi tôi phát hiện: mục tiêu càng gần, càng cụ thể, nó càng dễ trở thành gánh nặng.
Hãy tưởng tượng: Gần đủ tiền mua con xe rồi, gần đủ tiền cho căn nhà rồi. Bạn sẽ thấy nó thôi thúc, nó khát khao, nó cuốn mọi tâm trí ra sao. Nó bám vào đầu chúng ta từng phút, từng giây, trong cả giấc ngủ.
Nhưng cũng cần phân chia ra như thế này:
- Vật chất ở mức cơ bản, trung bình khá: Bạn nên cố gắng, khát khao. Nó là nền tảng để bạn bình thản phía trên.
- Vật chất ở dạng xa hoa, thành tựu hoặc hưởng thụ bậc cao: Cố gắng, nhưng không để nó chi phối ngược.
Đừng để mình không còn sống nữa. Mình chỉ đang rượt theo những nâng cấp vật chất.
Đặt mục tiêu xa để giữ được sự thong dong
Về sau, tôi đặt mục tiêu xa hơn – đủ xa để tôi có thể tiến bước mà không bị nó lôi kéo tâm trí. Dùng vài con số để ví dụ, có lẽ sẽ giúp bạn hình dung rõ nhất.
Mục tiêu con xe đầu tiên của bạn: Hyundai Santafe / Mazda 3 (Tùy năng lực 1 chút). Đây là mục tiêu hợp lý và bạn có thể khao khát hoặc thúc đẩy việc đạt được. Nó chính là nền tảng để bạn luôn ổn ở hiện tại.
Sau 1 thời gian sở hữu, bạn muốn nâng cấp nó lên. Giả sử bạn muốn sở hữu một chiếc xe 2 – 3 tỷ sang trọng hơn, tiện nghi hơn. Đây chính là chiếc xe bạn không nên quá khao khát hoặc lao tâm khổ tứ. Bạn nên đặt hẳn mục tiêu 5 – 10 tỷ. Khi nào đạt thì mua một cách dễ dàng. Bởi nếu không, cả đời bạn sẽ cuốn vào trò chơi thèm khát, đau khổ vì sự nâng cấp vật chất.
Hãy cứ yên tâm, vật chất đủ nhiều để bạn chạy đua mãi mãi. Nên bạn chỉ cần 1 cái nền, sau đó chỉ cần tiến về phía trước. Khi muốn thì mua thứ gì mà mình có thể dễ dàng. Hãy nhớ, chỉ cố gắng cho một tiêu chuẩn cơ bản, đừng bao giờ lao lực cho những sự xa hoa, tiện nghi để rồi hỏng ngược cuộc đời.
Cuộc đời này cũng chỉ là 1 ván game
Chơi hay mới là mấu chốt
Một trò chơi lý tưởng là khi bạn xuất phát trung bình, gặp khó, chơi rất hay, và rồi chiến thắng. Chiến thắng ấy mang lại cảm xúc mãnh liệt – vì bạn đã trải qua đủ thử thách, đủ cố gắng.
Nếu bạn thắng ngay từ đầu, do đối thủ “disconnect” thì chẳng thấy gì cả. Vẫn là thắng, nhưng nó nhạt. Nếu bạn thua mà đã chơi hay, bạn vẫn có thể cảm thấy khá dễ chịu.
Thứ tiếc nuối nhất: chưa chơi hết sức
Thứ khiến ta tiếc nuối nhất không phải là thua – mà là biết mình chưa chơi hết sức. Dù thắng hay thua, cái dở dang trong nỗ lực là thứ ám ảnh dai dẳng nhất.
Bạn còn nhớ các kỳ thi ngày đi học chứ? Nếu trình độ của bạn được 5 điểm nhưng bạn đạt 6 thì sao? Thật là hạnh phúc ngập tràn. Và trình độ của bạn phải điểm 10, bài dễ nhưng bạn đạn 8.5. Rõ ràng 8.5 tốt hơn 6, nhưng cảm giác của người 8.5 thì tệ hơn rất nhiều. Cuộc đời cũng y hệt, chỉ là nó kéo dài hơn mà thôi.
Những ngày cuối đời, cuộc đời sẽ trả cho bạn kết quả bài thi để bạn đánh giá. Bạn không cần quan trọng điểm đâu, bạn cần thấy phê vì mình đã làm tốt nhất để còn sang bên kia thế giới.
Đầu tư đúng là để đời sống tốt hơn – không phải ngược lại
Ở phần kết, H.P muốn gửi tới bạn rằng:
Chúng ta đầu tư để làm giàu. Nhưng nếu nó cuốn bạn ra khỏi sự tỉnh táo, khỏi niềm vui sống, khỏi khả năng yêu thương người khác và chính mình, thì nó thật sự rất tệ. Mà chưa kể chắc gì đã giàu được
Nhắn gửi của H.P
Giàu đúng nghĩa phải bao gồm: Sức khỏe, cảm xúc và tiền bạc. Không được thiếu đi thứ nào.
Còn không, bạn chỉ đang đổi đời sống lấy con số – và bạn sẽ trả giá bằng những tháng năm không quay lại được nữa.
Bạn vẫn có thể rất tệ, kể cả khi đầu tư thắng nhưng sai tâm thế như trong bài đã chỉ ra. Còn nếu thua, khỏi phải bàn. Bạn có một đời khác gì súc vật, phế toàn tập mọi thứ.
Đó cũng là lí do, sống chết bạn phải định hướng, cân bằng mọi thứ cho thật nét rồi mới bắt đầu đầu tư gì thì làm. Hãy nhớ kỹ một lần nữa, ta sinh ra trên đời để hạnh phúc, ta xứng đáng hưởng điều đó.
Hoài Phong