Đối với nhà đầu tư chứng khoán có kinh nghiệm, lưu ý chứng khoán không còn là thuật ngữ xa lạ. Tuy nhiên, với những người mới tham gia thì lưu ký chứng khoán là gì vẫn ít người biết đến. Hãy dành 3 phút theo dõi nội dung bài viết của chúng mình để rõ hơn về lưu ký chứng khoán là gì bạn nhé!
Nội dung
- 1 Tìm hiểu lưu ký chứng khoán
Tìm hiểu lưu ký chứng khoán
Lưu ký là gì?
Trước khi đi sâu tìm hiểu lưu ký chứng khoán là gì, trước tiên, bạn phải hữu thuật ngữ lưu ký là gì?
Lưu ký là hành động sử dụng cho người mới tham gia thị trường chứng khoán. Việc bảo quản an toàn, ghi nhận quyền sở hữu, chuyển giao và ký gửi chứng khoán của khách hàng trên hệ thống.
Khái niệm lưu ký chứng khoán là gì?
Khái niệm lưu ký chứng khoán được quy định theo Khoản 24 Điều 6 Luật chứng khoán 2019:
Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp họ thực hiện các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán.
Các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán bao gồm: Quyền nhận lãi, vốn gốc trái phiếu, cổ tức bằng cổ phiếu, cổ tức bằng tiền, quyền bỏ phiếu, quyền chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi…
Chứng khoán được lưu ký được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên nhà đầu tư.
Trong quá trình giao dịch, tài khoản của nhà đầu tư sẽ được ghi rõ tăng hoặc giảm mà không cần trao giấy tờ chứng chỉ chứng khoán tận tay.
Thành viên lưu ký chứng khoán là gì? Thành viên lưu ký là các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam được Ủy ban Chứng khoán nhà nước cấp giấy chứng nhận hoạt động lưu ký chứng khoán và được trung tâm lưu ký chứng khoán chấp thuận trở thành thành viên lưu ký.
Đặc điểm và nguyên tắc lưu ký chứng khoán
Đặc điểm lưu ký chứng khoán là gì? Đối với những nhà đầu tư mới, những đặc điểm lưu ký chứng khoán khá quan trọng bạn cần biết như:
Chủ thẻ trong lưu ký chứng khoán bao gồm có: Khách hàng có nhu cầu lưu ký chứng khoán, thành viên lưu ký chứng khoán và trung tâm lưu ký chứng khoán.
Việc lưu ký chứng khoán tại VSD sẽ cần trải qua 2 giai đoạn: Khách hàng chứng khoán tại thành viên lưu ký và thành viên lưu ký tái lưu ký chứng khoán của khách hàng tại trung tâm lưu ký chứng khoán.
Sau khi việc ký kết hợp đồng mở tài khoản thành công, thành viên lưu ký các chứng khoán của khách hàng với tư cách là người được khách hàng ủy quyền thực hiện các nghiệp vụ đăng ký, bù trừ, lưu ký, thanh toán chứng khoán.
Để có thể lưu ký chứng khoán, khách hàng phải ký kết hợp đồng mở tài khoản lưu ký chứng khoán với thành viên lưu ký.
Khi thành viên lưu ký mở tài khoản đứng tên thành viên lưu ký tại trung tâm lưu ký, trung tâm này có nhiệm vụ nhận tái lưu ký chứng khoán từ các thành viên lưu ký tổ chức mở tài khoản trực tiếp.
Tái lưu ký chứng khoán: Thành viên lưu ký tổ chức mở tài khoản trực tiếp phải mở tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên thành viên lưu ký, tổ chức mở tài khoản trực tiếp tại VSD.
Hiệu lực lưu ký chứng khoán: Hoạt động lưu ký sẽ có hiệu lực tính ngay thời điểm trung tâm lưu ký chứng khoán thực hiện hoạch toán trên tài khoản lưu ký chứng khoán liên quan của thành viên mở tại trung tâm lưu ký chứng khoán
Tại sao phải lưu ký chứng khoán?
Trong quy định Luật chứng khoán được ban hành, chứng khoán của công ty đại chúng (gồm niêm yết và chưa niêm yết ) nhất định phải được lưu ký tập trung tại VSD ( trung tâm lưu ký chứng khoán trước khi thực hiện giao dịch.
Vậy nên, bạn phải thực hiện lưu ký trong trường hợp công ty chuyển đổi thành công ty đại chúng. Việc lưu ký chứng khoán sẽ giúp nhà đầu tư:
- Bảo quản và lưu trữ chứng khoán, tiết kiệm khoản chi phí in ấn chứng chỉ chứng khoán hơn.
- Ít rủi ro trong giao dịch.
- Không lo tình trạng mất mát, thất thoát, hư hỏng cổ phiếu chứng khoán bvằng giấy.
- Thanh toán nhanh chóng, tiện lợi, góp phần lớn tái đầu tư, xoay vòng vốn của nhà đầu tư.
Thủ tục gửi- rút lưu ký chứng khoán
Thủ tục gửi lưu ký chứng khoán
Thủ tục gửi lưu ký chứng khoán là gì? Theo như quy định về Luật chứng khoán, để hoàn thiện hồ sơ đăng ký lưu ký chứng khoán khách hàng cá nhân hoặc tổ chức cần chuẩn bị những giấy tờ quan trọng sau.
Đối với cá nhân:
- CMT/ CCCD( 1 bản sao công chứng)
- Phiếu lưu ký chứng khoán ( tạo theo mẫu 08A/ LK đính kèm: 3 bản chính
- Sổ/ giấy chứng nhận quyền sở hữu cổ phần ( bản gốc)
Đối với khách hàng tổ chức:
- Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh ( 1 bản sao công chứng của chính quyền)
- Phiếu lưu ký chứng khoán theo mẫu 08A (3 bản chính)
- Sổ/ giấy chứng nhận quyền sở hữu cổ phần ( bản gốc)
- Giấy giới thiệu người được ủy quyền làm thủ tục lưu ký
- CMT/ CCCD người được ủy quyền làm thủ tục lưu ký ( 1 bản sao)
Lưu ý: Trường hợp giấy tờ tùy thân sai thông tin hoặc giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp giữa thông tin nhận dạng nhà đầu tư do tổ chức phát hành đăng ký tại VSD và thông tin nhận dạng nhà đầu tư do thành viên lưu ký cập nhập vào hệ thống của VSD, khách hàng sử dụng cổ phiếu lưu ký phiếu 08B/LK và kèm theo bản giấy tùy thân ( CMT/ CCCD) cũ/ đăng ký kinh doanh cũ.
Sau khi chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, khách hàng mang hồ sơ đến trung tâm VSD để thực hiện làm thủ tục lưu ký.
Cần lưu ý rằng, việc thực hiện lưu ký của khách hàng được xem là thành công khi tin cá nhân của khách hàng trên sổ , giấy chứng nhận quyền sở hữu chứng khoán khớp với thông tin trên CMND/ BUS khớp với khách hàng.
Thủ tục rút lưu ký chứng khoán
Cũng giống với gửi lưu ký chứng khoán, rút lưu ký cũng cần chuẩn bị hồ sơ riêng khi đáp ứng được yêu cầu để rút lưu ký:
- Khánh hàng được rút một phần hoặc toàn bộ số chứng khoán bản thân đang sở hữu.
- Hoặc chỉ rút chứng khoán trong tài khoản giao dịch chứng khoán thông thường.
Chuẩn bị hồ sơ rút lưu ký chứng khoán
- Giấy đề nghị rút chứng khoán của khách hàng ( Mẫu 16A/ LK).
- Giấy ủy quyền người làm thủ tục rút tiền chứng khoán.
- CMTND/CCCD người được ủy quyền khách hàng là một tổ chức.
- Bản chính CMTND, cá nhân trong nước/ hộ chiếu đối với người nước ngoài.
- Tài liệu liên quan khác ( nếu có).
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, khách hàng đến trực tiếp các chi nhánh, phòng giao dịch của trung tâm lưu ký để làm thủ tục.
Sau khi VSD chấp nhận đơn xin rút chứng khoán thì nhà đầu tư sẽ nhận được sổ/ giấy chứng nhận quyền sở hữu chứng khoán do tổ chức phát hành cung cấp.
Hiệu lực lưu ký chứng khoán
Lưu ký chứng khoán có hiệu lực khi nào? Kể từ thời điểm Trung tâm lưu ký chứng khoán thực hiện hạch toán trên tài khoản lưu ký chứng khoán liên quan của thành viên mở tại trung tâm lưu ký chứng khoán.
Việc hạch toán chuyển chứng khoán bằng bút toán ghi sổ giữa các tài khoản lưu ký chứng khoán của thành viên hoặc khách hàng lưu ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán có hiệu lực pháp lý như đối với chuyển giao chứng khoán vật chất được pháp luật thừa nhận.
Chứng khoán chưa được giao dịch bán khi chưa được trung tâm lưu ký chứng khoán hạch toán vào tài khoản chứng khoán giao dịch của thành viên.
Trung tâm lưu trữ chứng khoán Việt Nam là gì?
Không chỉ tìm hiểu khái niệm lưu ký chứng khoán là gì, nhà đầu tư mới cũng cần nắm được hệ thống lưu ký chứng khoán tại Việt Nam.
Nó bao gồm trung tâm lưu ký chứng khoán và các thành viên lưu ký. Các thành viên lưu ký sẽ là các công ty chứng khoán, ngân hàng hoạt động tại Việt Nam được cho phép đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán được Ủy ban Chứng khoán nhà nước cấp giấy chứng nhận.
Ngoài ra, thành viên lưu ký chứng khoán được chấp thuận trở thành thành viên trung tâm lưu ký. Điều này đã được quy định tại điểm a, Khoản 1 Điều 56 Luật Chứng khoán 2019.
Việc lưu ký chứng khoán của nhà đầu tư chỉ được thực hiện tại các thành viên lưu ký của trung tâm giao dịch chứng khoán.
Để đảm bảo quyền lợi của khách hàng tham gia, thành viên lưu ký sẽ có trách nhiệm mở tài khoản chứng khoán chi tiết và quản lý riêng tài sản từng cá nhân, tổ chức giảm thiểu sự nhầm lẫn, khó kiểm soát.
Thành viên lưu ký được quy định tuyệt đối không được sử dụng chứng khoán trong tài khoản của khách hàng dưới mọi hình thức, trường hợp bị phát hiện sẽ bị xử phạt nghiêm theo quy định pháp luật.
Về quy chế lưu ký, tài sản chứng khoán của khách hàng tại thành viên lưu ký là tài sản thuộc sở hữu của khách hàng và được quản lý một cách tách biệt với tài sản của thành viên.
Phí lưu ký chứng khoán là bao nhiêu?
Có rất nhiều cá nhân, tổ chức mới tham gia vào việc lưu ký thắc mắc lưu ký chứng khoán có mất tiền không? Câu trả lời là CÓ tuy nhiên, phí lưu ký khá thấp chỉ 0.4 đồng/ 1 cổ phiếu.
Bạn có thể hiểu cách tính phí lưu ký qua ví dụ sau:
Giải sử bạn đang sở hữu 100.000 cổ phiếu GAS tương ứng với 4,45 tỷ đồng, phí lưu quỹ mỗi tháng sẽ là 0,4 VND/ cổ phiếu, có nghĩa là một năm bạn chỉ mất 480.000 VND chi phí lưu ký cho 4,45 tỷ đồng cổ phiếu VSC.
Thông qua việc lý giải lưu ký chứng khoán là gì, hy vọng các nhà đầu tư mới đã hiểu rõ hơn về những lợi ích khi lưu ký trong việc bảo vệ tài khoản chứng khoán của bạn đảm bảo an toàn, dễ dàng thao tác và xử lý nhanh gọn khi rút gửi lưu ký.
Với những thông tin trên, mong rằng các bạn đã hiểu được lưu ký chứng khoán là gì? và an tâm khi chọn công ty lưu ký chứng khoán, để giao dịch thuận lợi và an toàn hơn.
