Khối ngoại là gì? Làm gì khi khối ngoại bán ròng, mua ròng?

Một trong những nhân tố ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường chứng khoán Việt Nam, đó chính là “khối ngoại”. Nhưng cụ thể khối ngoại là gì? Họ thường đầu tư thế nào? Có nên dựa vào những thông tin khối ngoại mua ròng, khối ngoại bán ròng để giao dịch hay không? Nếu bạn quan tâm, hãy cùng chúng mình đi tìm hiểu câu trả lời cụ thể ở nội dung bài viết dưới đây nhé.

Khối ngoại là gì & tìm hiểu giao dịch khối ngoại

Khối ngoại là gì?

Khối ngoại là thuật ngữ chỉ các nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư vào thị thường chứng khoán Việt Nam. Khối ngoại có thể là các cá nhân đăng ký mở tài khoản chứng khoán tại thị trường Việt Nam, nhưng đại đa số là các tổ chức, các quỹ lớn, có tiềm lực tài chính mạnh, và thường thích mua những cổ phiếu của các công ty có vốn hóa lớn.

Nếu tìm hiểu về khối ngoại là gì, bạn chắc hẳn cũng biết họ còn được gọi bằng nhiều cái tên thân mật khác “Tây”, “Tây lông”, “Khoai Tây”…

Một bộ phận nhà đầu tư nội có xu hướng đầu tư dựa theo khối ngoại (thấy khối ngoại bán ròng thì họ cũng bán theo, thấy khối ngoại mua ròng thì họ cũng tự tin mua vào). Sự xuất hiện của khối ngoại giúp thị trường CKVN tăng tính minh bạch, tăng nguồn ngoại tệ và sức hút đầu tư vào VN. Bởi vì nếu thị trường chỉ có nhà đầu tư trong nước thì rất dễ bị thao túng.

Đặc điểm của khối ngoại là gì?

Khi nhắc tới các nhà đầu tư khối ngoại, thì đại đa số họ có các đặc điểm chung như sau:

• Khối ngoại thường là các tổ chức lớn, các quỹ đầu tư lớn, họ có xu hướng đầu tư vào thị trường mới nổi, có nhiều tiềm năng tăng hạng (như TTCK Việt Nam). Vì vậy số tiền họ chi ra mua cổ phiếu rất lớn, nên mỗi một quyết định mua bán của họ trong phiên có ảnh hưởng không nhỏ tới giá cổ phiếu trong phiên đó.

• Nhà đầu tư khối ngoại thường chịu ảnh hưởng từ các sự kiện kinh tế, chính trị trên thế giới, thị trường chứng khoán Mỹ, quyết định tăng lãi suất của FED… và nhạy với những tin tức này hơn là các nhà đầu tư Việt Nam.

• Việc mua bán của nhà đầu tư khối ngoại thường mang tính chất chu kỳ. Ví dụ thời điểm 9 – 10 hàng năm, họ thường hay cơ cấu lại danh mục, sắp xếp lại nguồn vốn. Vì vậy khoảng sau tháng 10, vốn nước ngoài vào thị trường Việt Nam có thể tăng hoặc  giảm mạnh, phụ thuộc vào tình hình kinh tế vĩ mô, các chính sách…

“Theo quan sát, khối ngoại thường có xu hướng mua ròng trong nửa đầu năm và quay ra bán ròng trong quý III, nửa đầu quý IV, và quay trở lại mua ròng vào nửa sau quý IV“

• Đầu tư khối ngoại cũng phụ thuộc vào tính chu kỳ của suy thoái kinh tế. Có nhiều thời điểm, dòng tiền thường có xu hướng trú ẩn ở những kênh an toàn như vàng, trái phiếu, nên họ sẽ có xu hướng bán nhiều ở thị trường chứng khoán Việt Nam.

• Đánh giá tính chất chung của thị trường vĩ mô, tức là Việt Nam ở trong mắt nhà đầu tư là mới nổi, ổn định, hay thất thường, từ đó dẫn đến những quyết định thay đổi từ dữ liệu vĩ mô.

• Khối ngoại thường coi Việt Nam thì thị trường mới nổi, ít ổn định, hay thất thường, nên những dữ liệu kinh tế vĩ mô thường ảnh hưởng nhiều đến họ.

• Thường thì các nhà đầu tư nước ngoài không biết tiếng Việt, nên họ cập nhật những thông tin nóng về cổ phiếu Việt Nam chậm hơn chúng ta. Nhưng họ nghiên cứu rất sâu về nội tại doanh nghiệp đầu tư, và họ cũng dựa rất nhiều vào phân tích kỹ thuật để lựa chọn thời điểm mua và bán.

Cách chọn cổ phiếu của khối ngoại

Nếu đã hiểu được khối ngoại là gì và đặc điểm chung của họ, bạn sẽ thấy họ đa số mua những cổ phiếu của các doanh nghiệp tốt. Theo một số tài liệu mình tham khảo được, thì cách họ lựa chọn cổ phiếu theo các bước sau:

Bước 1: Lọc ra các cổ phiếu trong số gần 1000 mã niêm yết trên cả ba sản HNX, HSX và Upcom dựa trên các tiêu chí của riêng họ (thường phụ thuộc vào phân tích vĩ mô xem ngành nào được lợi, sau đó đến doanh nghiệp).

Bước 2: Xem xét tỷ lệ Free-float (tỷ lệ cổ phiếu được tự do chuyển nhượng). Sao cho không quá lớn vì dễ bị pha loãng, nhưng cũng không quá nhỏ, bởi “khối ngoại” khó tham gia vào.

Bước 3: Họ sử dụng mô hình/công cụ định giá để xem giá cổ phiếu đó có còn hấp dẫn để đầu tư hay không.

Bước 4: Phân tích ESG (Environmental, Social and corporate Governance), gồm 3 nhóm yếu tố chính là E (Môi trường), S (Xã hội) và G (Quản trị).

Bước 5: Đánh giá về tài chính của doanh nghiệp và đánh giá/dự báo tăng trưởng EPS. Sau đó đề xuất và đưa ra các quyết định mua bán.

Bước 6: Cơ cấu danh mục đầu tư. Họ sẽ cân nhắc tỷ trọng vào từng tài sản/cổ phiếu trong danh mục bao nhiêu là hợp lý” và thông số chi tiết thường không được công bố. Trong quá trình đầu tư, họ liên tục tiến hành đánh giá và tái cân bằng danh mục theo từng thời kỳ để phù hợp với tình hình nền kinh tế vĩ mô về lạm phát, tốc độ tăng trưởng kinh tế, lãi suất…

=> Có thể thấy rằng, “Khối ngoại” đi rất sâu vào doanh nghiệp, đây thực sự là điểm mấu chốt làm nên sự khác biệt của họ với các nhà đầu tư khác. Bạn có thể dựa vào những thông tin đầu tư của khối ngoại để lựa chọn cổ phiếu theo họ, vì những cổ phiếu họ chọn thường là những cổ phiếu tốt và được hưởng lợi từ vĩ mô.

Khối ngoại mua ròng, bán ròng là gì?

Ngoài tìm hiểu về khối ngoại là gì, thì một vấn đề mà nhiều người quan tâm khác đó chính là khối ngoại mua ròng và bán ròng.

– Khối ngoại mua ròng: Là các nhà đầu tư nước ngoài mua vào số lượng cổ phiếu nhiều hơn là bán ra.

– Khối ngoại bán ròng: Là các nhà đầu tư nước ngoài mua vào số lượng cổ phiếu ít hơn là bán ra.

Ví dụ:  “Quỹ ABC (một quỹ ngoại) đang bán ròng 1.300 tỷ đồng, chủ yếu tập trung tại các mã…”. Điều này có nghĩa rằng hiệu số giữa giá trị của số lượng cổ phiếu bán ra của quỹ ABC so với giá trị mua vào là 1.300 đồng.

Cách xem thống kê giao dịch khối ngoại

Hiện nay, có rất nhiều website thông tin và các trang web của những công ty chứng khoán đều tổng hợp dữ liệu của giao dịch khối ngoại. Mình sẽ bật mí bạn một số cách mình hay xem nhé.

• Tra cứu trên Stockbiz: www.stockbiz.vn/ForeignerTradingStats.aspx

Bạn có thể tra cứu dữ liệu khối ngoại mua ròng, bán ròng của từng mã cổ phiếu, hoặc số liệu tổng hợp của toàn sàn: HOSE, HNX, UPCOM…

• Tra cứu qua SSI: https://iboard.ssi.com.vn/analysis/market-overview

Như hình trên bạn có thể biết được chính xác khối ngoại đang mua ròng/bán ròng ra sao, và tập trung mua ròng hoặc bán ròng ở những cổ phiếu nào.

Hoặc ở tab bảng giá: https://iboard.ssi.com.vn/, bạn có thể thấy được khối ngoại đang mua/bán bao nhiều cổ phiếu trong một phiên.

• Tra cứu qua Fireant: https://fireant.vn/dashboard

Ảnh hưởng của khối ngoại lên TTCK Việt Nam

Những năm gần đây, khối ngoại vẫn luôn là những nhà đầu tư lớn mạnh trên thị trường trong nước, chiếm gần 20% tổng giá trị giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Tại một số tập đoàn như JP Morgan, Dragon Capital, HSBC, Indochina Capital, PXP Vietnam, VinaCapital, City Group… là những quỹ đầu tư nước ngoài hoạt động đang có sự thành công nhất trên thị trường hiện tại. Vì lẽ đó, khối ngoại mua ròng hay bán ròng đều có sức ảnh hưởng lớn tới thị trường Việt Nam, cụ thể:

• Khi khối ngoại mua ròng cao, mua ròng liên tục, chứng tỏ thị trường chứng khoán Việt Nam đang rất sôi động và được kỳ vọng tăng trưởng rất nhiều, nên giá cổ phiếu nhiều khả năng sẽ tăng lên cao.

• Các nhà đầu tư nước ngoài khá thông minh, và có nhiều kiến thức về lĩnh vực đầu tư, khả năng dự đoán thị trường của họ cũng tốt. Các nhà đầu tư nội đặt khá nhiều niềm tin vào khối ngoại. Khi chứng kiến khối ngoại mua ròng, họ cũng sẽ chạy theo xu hướng đó và mua vào số lượng lớn cổ phiểu. Chính vì thế mà thị trường chứng khoán trong nước cũng trở nên sôi động và tăng trưởng nhanh.

• Các nhà đầu tư cá nhân đại đa số là những người đầu tư không chuyên nghiệp, và xu hướng của họ là “hành động theo khối ngoại”. Bởi lẽ, khối ngoại thường được coi là “cá mập”, là “tổ chức lớn”, và nhà đầu tư cá nhân sẽ yên tâm phần nào khi cổ phiếu mình nắm giữ cũng được cá cá mập/tổ chức lớn mua vào.

• Ngược lại, khi khối ngoại bán ròng sẽ làm giảm kỳ vọng, giảm nhu cầu cầu, và hành động này sẽ kéo điểm của thị trường hoặc giá của một mã cổ phiếu nào đó xuống.

• Nếu tỷ lệ khối ngoại bán ròng tăng nhanh và liên tục sẽ làm ảnh hưởng đến tâm lý các nhà đầu tư. Nó sẽ góp phần khiến nhiều nhà đầu tư nhanh chóng rút vốn và e dè không dám đầu tư vào thị trường. Bởi vậy, thị trường chứng khoán trong nước sẽ khủng hoảng và tăng trưởng chậm lại.

• Nguồn vốn đầu tư của khối ngoại rất lớn, nếu họ đầu tư một số vốn khổng lồ vào thị trường chứng khoán, chắc chắn các công ty sẽ mở rộng quy mô và tăng trưởng rất nhanh. Khi các tập đoàn kinh doanh phát triển nhanh, giá cổ phiếu sẽ tăng cao, đây là tín hiệu tốt với thị trường chứng khoán.

• Trong tình trạng giá cổ phiếu có biến động, thì khối ngoại luôn đầu tư độc lập với các nhà đầu tư nước ta. Vì vậy, sự xuất hiện của khối ngoại mang ý nghĩa chống lại sự thao túng giá của các “tay to” hoặc “đội lái giá” trong nước

Có nên mua cổ phiếu theo khối ngoại?

Bạn đã hiểu được về khối ngoại là gì, cũng như ảnh hưởng của họ đến thị trường chứng khoán Việt Nam. Nhưng rất nhiều nhà đầu tư thắc mắc rằng, vậy có nên mua cổ phiếu theo khối ngoại? Hoặc khi thấy khối ngoại mua ròng, bán ròng mạnh thì nên làm gì?

Như mình đã nói ở trên, khối ngoại là các tổ chức lớn, và họ sở hữu nhiều chuyên gia về lĩnh vực chứng khoán. Họ rất thông minh và họ tự tin vào khả năng dự đoán thị trường của mình. Chính vì vậy, bạn có thể tra cứu dữ liệu giao dịch của khối ngoại để tham khảo và lựa chọn cổ phiếu đầu tư cho bản thân mình.

Tuy nhiên, mình muốn khuyên bạn một số điều rằng:

• Không phải khối ngoại đầu tư là luôn thắng, bởi thực tế nhiều cổ phiếu được khối ngoại mua ròng nhiều nhưng tăng trưởng cũng không quá ấn tượng. Họ cũng không phải “đội lái”, là người thao túng, hoặc là “tiên tri” để đảm bảo cổ phiếu họ mua chắc chắn sẽ tăng giá.

• Không phải khối ngoại bán ròng là doanh nghiệp đó xấu, hết tiềm năng: Đơn giản chỉ là giao dịch của họ bị ảnh hưởng bởi các sự kiện kinh tế có tính chu kỳ, hoặc họ đang cân tái cân bằng các hạng mục đầu tư, hay rút hẳn chuyển hướng sang những thị trường khác.

• Khối ngoại cũng như một nhà đầu tư Việt Nam: họ sang thị trường Việt Nam đầu tư thì cũng phải chịu ảnh hưởng từ những tin tức về kinh tế, chính sách, doanh nghiệp, chịu ảnh hưởng từ “đội lái”, rồi từ các thông tin tốt – xấu từ thị trường. Đặc biệt, họ có thể phân tích doanh nghiệp tốt, nhưng chưa chắc họ đủ nhạy bén để phản ứng kịp thời, nhanh nhạy với các tin tức hot của thị trường Việt Nam như những nhà đầu tư nội chúng ta.

Mong rằng qua bài viết trên đây, bạn đã hiểu được khối ngoại là gì, và ảnh hưởng như thế nào tới thị trường Việt Nam. Sau tất cả, mình khuyên bạn chỉ nên xem hoạt động của khối ngoại như là một kênh tham khảo, không phải là khuyến nghị đầu tư. Đừng lao đầu chạy theo giao dịch của khối ngoại, mà hãy có kế hoạch đầu tư cụ thể của riêng bạn. Chúc bạn đầu tư sáng suốt, thành công.