Sự quan trọng của sản xuất: Tác động chi tiết của nó lên toàn xã hội

Sản xuất từ lâu đã được xem là một trong những nền tảng cốt lõi của bất kỳ nền kinh tế nào. Dù thế giới hiện đại chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của khu vực dịch vụ và công nghệ thông tin, vai trò của sản xuất vẫn giữ ý nghĩa trọng yếu, tạo ảnh hưởng sâu rộng tới thị trường lao động, chuỗi cung ứng dịch vụ, khoa học công nghệ và cả an ninh quốc gia.

Bài viết này, Hoài Phong sẽ giúp bạn hiểu rõ tầm quan trọng và những tác động lớn nhất của các hoạt động sản xuất.

Sản Xuất Là Nguồn Gốc Tạo Ra Của Cải Vật Chất

Không giống như nhiều ngành dịch vụ dựa trên sự trao đổi giá trị vô hình, sản xuất trực tiếp tạo ra sản phẩm hữu hình: máy móc, thiết bị, thực phẩm, vật liệu xây dựng, hàng tiêu dùng. Đây là nền tảng vật chất để duy trì đời sống xã hội và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Tất cả những thứ hữu hình chúng ta sử dụng hàng ngày, đều là thành quả của sản xuất: Quần áo, giày dép, điện thoại, thức ăn v.v

Giải quyết nhu cầu việc làm

Sản xuất là một trong những động lực chính tạo ra việc làm ở mọi cấp độ kỹ năng:

1. Lao động phổ thông: lắp ráp, vận hành máy móc, kiểm định sản phẩm.
2. Lao động chuyên môn: kỹ sư thiết kế, kỹ thuật viên tự động hóa, chuyên gia vận hành hệ thống công nghiệp.

Ngoài việc tạo cơ hội việc làm trực tiếp, sản xuất còn kích hoạt nhu cầu lao động trong các lĩnh vực hỗ trợ như logistics, bảo trì, đào tạo kỹ năng kỹ thuật, và nghiên cứu phát triển (R&D).

Thực tế cho thấy, những khu vực có hoạt động sản xuất phát triển thường duy trì được tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn và mức thu nhập ổn định hơn so với các khu vực chỉ dựa vào dịch vụ. Sản xuất sẽ gánh một lượng lớn lao động phổ thông, lực lượng có trình độ học vấn trung bình mà mọi xã hội đều tồn tại.

Sản Xuất Kéo Theo Hệ Sinh Thái Dịch Vụ Phát Triển

Sự hiện diện của các nhà máy, xí nghiệp kéo theo sự bùng nổ của các ngành dịch vụ phụ trợ. Hay nói dễ hiểu hơn, mỗi nhà máy mở ra thì hàng trăm người khác cũng giàu lên.

• Dịch vụ cơ bản: ăn uống, nhà ở, vận tải, bảo vệ, y tế cho công nhân.
• Dịch vụ logistics: vận chuyển nguyên vật liệu, lưu kho, xuất nhập khẩu.
• Dịch vụ tài chính: Cho vay, bảo hiểm, trả lương, phúc lợi.
• Dịch vụ kỹ thuật: bảo trì, sửa chữa máy móc, cung cấp phụ tùng.
• Dịch vụ đào tạo: cung cấp nhân lực tay nghề cao cho sản xuất hiện đại.

Nhờ sản xuất, các dịch vụ này có cơ hội phát triển mạnh, gia tăng độ chuyên môn hóa và giá trị gia tăng.

Sản xuất tạo ra cơ hội phát triển ngành Dịch Vụ Cao Cấp

Ngoài các dịch vụ phụ trợ trực tiếp, Sản xuất còn tạo ra sự phát triển mạnh mẹ của dịch vụ cao cấp. Trong môi trường sản xuất hiện đại, nhu cầu về các dịch vụ trí tuệ cũng gia tăng:

1. Tư vấn kỹ thuật và thiết kế sản phẩm.
2. Dịch vụ dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa sản xuất.
3. Quản trị chuỗi cung ứng toàn cầu.
4. Dịch vụ nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới.

Nhóm này tạo ra lợi nhuận rất lớn. Khi nhóm dịch vụ cao cấp phát triển, nền kinh tế có thể coi là “tri thức”. Lúc này hiệu suất sản xuất, lợi nhuận và mọi thứ đều vượt tội.

Sản Xuất và An Ninh Quốc Gia

Năng lực sản xuất nội địa là yếu tố then chốt đảm bảo an ninh quốc gia trong những tình huống khẩn cấp như chiến tranh, thiên tai, hay gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

1. Sản xuất vũ khí, trang thiết bị quốc phòng: Giúp quốc gia chủ động trong việc phòng thủ và bảo vệ chủ quyền.
2. Sản xuất lương thực, thuốc men, nhu yếu phẩm: Đảm bảo khả năng tự cấp tự túc khi nguồn cung bên ngoài bị đứt gãy.
3. Công nghiệp hạ tầng: Sản xuất điện, năng lượng, viễn thông là nền tảng vận hành ổn định của cả hệ thống quốc gia.

Các cuộc khủng hoảng toàn cầu như dịch bệnh COVID-19 đã cho thấy rõ tầm quan trọng của sản xuất nội địa trong việc duy trì ổn định xã hội và tránh lệ thuộc nguy hiểm vào nguồn cung quốc tế.

Việc Việt Nam có thể đảm bảo an ninh lương thực, cũng góp phần khiến đất nước ổn định hơn rất nhiều.

Sản Xuất Thúc Đẩy Phát Triển Khoa Học và Công Nghệ

Sản xuất hiện đại đòi hỏi liên tục đổi mới kỹ thuật và công nghệ để nâng cao năng suất, giảm chi phí và cải thiện chất lượng sản phẩm.
Điều này tạo động lực trực tiếp cho sự phát triển của khoa học kỹ thuật:

• Các lĩnh vực như tự động hóa, vật liệu mới, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học đều phát triển mạnh nhờ nhu cầu cải tiến trong sản xuất.
• Hoạt động R&D (nghiên cứu và phát triển) thường gắn liền với các tập đoàn sản xuất lớn, từ đó thúc đẩy sáng tạo và ứng dụng khoa học vào đời sống thực tiễn.

Không chỉ ứng dụng khoa học, sản xuất còn đặt ra những bài toán thực tiễn, buộc giới khoa học phải tìm giải pháp. Mối liên hệ hai chiều này tạo thành động lực quan trọng cho sự tiến bộ công nghệ toàn cầu.

Một số nguy cơ khi sản xuất bị coi nhẹ

Một số quốc gia trong quá trình phát triển đã tập trung quá mức vào dịch vụ, trong khi năng lực sản xuất suy giảm. Điều này dẫn tới các rủi ro:

1. Lệ thuộc vào nhập khẩu hàng hóa cơ bản.
2. Khó kiểm soát chuỗi cung ứng trong thời kỳ khủng hoảng toàn cầu.
3. Tầng lớp lao động sản xuất truyền thống mất việc, gia tăng bất ổn xã hội.
4. Khả năng tự chủ kinh tế suy yếu, ảnh hưởng tới an ninh quốc gia.

Mặt khác, cũng có trường hợp sản xuất phát triển nhưng thiếu hệ thống dịch vụ hậu cần, tài chính, logistics dẫn tới tồn kho lớn, vận hành kém hiệu quả và sự trì trệ sản xuất.

Chỉ khi một quốc gia đạt tới trình độ phát triển dịch vụ cao cấp với năng lực phục vụ thị trường toàn cầu — như tài chính quốc tế, công nghệ phần mềm quy mô lớn, logistics xuyên lục địa hay sở hữu độc quyền dữ liệu — thì mới có thể phần nào bù đắp cho sự thiếu vắng sản xuất nội địa. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra ở một số ít nền kinh tế đặc biệt, nơi dịch vụ tạo ra giá trị gia tăng rất lớn và có khả năng xuất khẩu vô hình. Còn lại, với đa số quốc gia, nếu thiếu nền sản xuất vững chắc song hành cùng thương mại và dịch vụ, nền kinh tế sẽ thiếu chiều sâu, dễ tổn thương trước khủng hoảng, và khó duy trì sự ổn định dài hạn.

Vai Trò Cân Bằng Giữa Sản Xuất và Dịch Vụ

Một nền kinh tế bền vững cần duy trì sự cân đối hợp lý:

1. Sản xuất tạo ra nền tảng vật chất và công ăn việc làm.
2. Dịch vụ giúp tối ưu hóa, lan tỏa, phân phói và gia tăng giá trị sản phẩm.

Cả hai khu vực này tương hỗ lẫn nhau. Khi được đầu tư và phát triển đồng bộ, sản xuất và dịch vụ sẽ tạo thành một hệ sinh thái kinh tế vững mạnh, linh hoạt và khả năng chống chịu cao trước biến động toàn cầu.

Tổng kết

Với danh sách các tác động, vai trò phía trên có lẽ bạn đã hiểu rất rõ tầm quan trọng của sản xuất. Tại sao phải kêu gọi, đầu tư và chú trọng vào sản xuất. Sản xuất đi đúng hướng là nền tảng cho sự thịnh vượng của mọi quốc gia, điều đã từng diễn ra ở : Nhật, Mỹ, Đức, Trung Quốc v.v.

Sản xuất đã quan trọng, nhưng không phải duy nhất. Mời bạn đọc thêm bài: Tại sao dịch vụ quan trọng và phải hướng tới GDP 70% là thương mại dịch vụ để hiểu rõ hơn về tương quan và sự thiết yếu của dịch vụ.

Hoài Phong